زردی در اکثر نوزادان و در روزهای اول پس از تولد بروز می کند بهتر است از زبان یک فوق تخصص نوزاد در این باره بیشتر بدانیم.
مرضیه نوروزی: یک فوق تخصص نوزادان و شیرخواران گفت: «تقریبا حدود 60 درصد نوزادان دچار زردی می‌شوند.»
دکتر رامین مظفری داشت: «با به دنیا آمدن نوزاد به تدریج گلبول‌های قرمز جنینی از گردش خون خارج می‌شود و گلبول‌های بالغ جای آن را می‌گیرد و همین روند باعث می‌شود میزان بیلی‌روبین که عامل زردی است در خون افزایش پیدا کند و باعث زردی شود. در واقع علت افزایش میزان بیلی‌روبین خون افزایش مقدار گلبول‌های قرمز خون نوزاد یا عمر کوتاه گلبول‌هاست.»
وی همچنین گفت: «از دیگر علل ایجاد زردی ناسازگاری خونی بین مادر و جنین است. در این حالت اگر این ناسازگاری بین گروه‌های خونی اصلی مثل O، A و B و AB یا منفی و مثبت بودن RH (روگام) باشد، زردی ظرف دو سه روز اول ظاهر می‌شود و اغلب خطرناک است ولی در بیشتر موارد ناسازگاری خونی در ارتباط با گروه‌های خونی فرعی وجود دارد که با انجام دادن آزمایش‌های تخصصی می‌توان این مساله را تشخیص داد.»
این متخصص شیرخواران و نوزادان در ادامه به باور اشتباه رایج بین عموم در تشدید زردی اشاره کرد و گفت: «برخی‌ها بر این باورند که اگر مادر مواد غذایی گرمی یا خنکی بخورد، باعث بروز زردی و تشدید آن می‌شود درحالی که این باور درست نیست و نباید دامنه مصرف مواد غذایی محدود شود. با این حال در این دوره هر چه حجم شیر و تعداد دفعات شیردهی بیشتر باشد و شیرخوار از شیر مادر تغذیه کند، اجابت مزاج او افزایش پیدا می‌کند و احتمال ابتلا به زردی کمتر می‌شود. از همین‌روست که توصیه می‌شود در صورت تشخیص زردی در شیرخوار، تغذیه مکرر با شیر مادر صورت بگیرد.»
مظفری همچنین هشدار داد: «توصیه می‌شود به هیچ عنوان از قطره‌هایی که در داروخانه برای کاهش زردی تبلیغ می‌شود یا به توصیه مادربزرگ‌ها و اطرافیان از دادن ترنجبین، شیرخشت و آب قند یا شیرهای مصنوعی و همچنین خواباندن شیرخوار زیر لامپ مهتابی امتناع شود چون به هیچ‌وجه تاثیری در بهبود زردی ندارد. ضمن اینکه دادن شیرخشت، ترنجبین و آب قند به دلیل اینکه دستگاه گوارش نوزاد هنوز تحمل هضم این مواد را ندارد، منجر به اسهال یا یبوست در کودک خواهد شد.»
به هرحال زردی شیرخوار باید از طریق انجام آزمایش خون تشخیص داده شود، اگرچه از روی رنگ زرد پوست کودک می‌توان به این مساله شک کرد ولی صرفا با توجه به ظاهر و رنگ پوست نمی‌توان گفت که نیاز به بستری است یا نه. تمامی نوزادانی که پوست زردی دارند باید حتما آزمایش خون از نظر ابتلا به زردی انجام دهند و در مواردی که نوزاد سرموعد به دنیا آمده و زردی او بالای 16 است، باید بستری شود. موارد بالاتر هم نیاز به اقدامات دیگر دارد. اگر زردی کمتر از عدد 16 باشد، باید به طور مکرر یک روز در میان آزمایش داده شود و اگر به 16 رسید کودک بستری شود.»
مظفری همچنین یادآور شد: «اگر زردی سیر پایین رونده داشته باشد، یعنی میزان آن 14 تشخیص داده شود و دو روز بعد به عدد 11 یا 12 برسد، نشان‌دهنده پایین آمدن زردی است و نیاز به اقدام خاص دیگری نیست.»
عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران در پایان خاطرنشان کرد: «والدین باید توجه داشته باشند که بروز زردی ارتباطی با تغذیه مادر ندارد و مهم‌ترین عامل موثر در ایجاد آن ناسازگاری خونی است. در ضمن هر چه تعداد کودکان بیشتر باشد، احتمال اینکه کودک بعدی یعنی سوم و چهارم به زردی مبتلا شود و زودتر علایم آن ظاهر شود، بیشتر است.»
سلامانه
