افسردگی در اطفال چگونه ممکن می شود و با چه روش های درمانی این عارضه را می توان برطرف کرد!
افسردگی در کودکان، مانند بزرگسالان ممکن است علل متفاوتی داشته باشد. علت مهمی که در کودکان باعث پیدایش افسردگی می‌شود و با بزرگسالان فرق دارد، محرومیت از مادر یا کمبود محبت مادر است بخصوص اگر غیبت مادر با جانشینی فرد دیگر تامین نشود، در این حالت کودک بعد از مدت کوتاهی اضطراب، دچار افسردگی می‌شود که اگر مدت زیادی ادامه پیدا کند در رشد هوشی و متوقف شدن رشد کودک تاثیر زیادی دارد.
در این گزارش قصد داریم شما را با علل اضطراب در کودک و ارثی بودن استرس آشنا کنیم.
معنی افسردگی در کودکان
فرهادی فوق تخصص روان‌پزشکی، با اشاره به علل اضطراب در کودکان می‌گوید: افسردگی در کودک و بزرگسال معانی مشابهی ندارد و نشانه‌های هر کدام متفاوت است. بطور کلی، افسردگی عبارت است از احساس درماندگی و به بن بست رسیدن، گاهی این اختلال علائم جسمانی دارد و گاهی نیز علائم روانی؛ در بسیاری از موارد نیز علائم جسمانی و روانی همزمان باهم دیده می شوند. افسردگی می‌تواند از آغاز زندگی یعنی دوران نوزادی هم پدید آید.
علل افسردگی در کودکان
وی ادامه می‌دهد: افسردگی یک بیماری است که علت‌های آن می‌تواند ژنتیکی، محیطی یا زیستی باشد و هر کدام از این عوامل، هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان به بروز افسردگی می‌انجامد.
افسردگی به معنای فقدان یا از دست‌دادن است. کودکان افسرده، محیط یا چیزی که دوست داشته‌اند را از دست داده‌اند. شاید گاهی اوقات به نظر برسد که کودک چیزی را از دست نداده، اما بدون شک در بین چیزهایی که دارد، فقدان چیزی را احساس می‌کند. به عنوان مثال کودک یک مادر دارد، اما مادرش دل‌خواه او نیست. اینگونه مضامین هم به عنوان فقدان سمبلیک مطرح هستند و باعث افسردگی می‌شوند. بطور کلی اگر محیط زندگی کودک، از نظر محبت و توجه مطلوب نباشد و نیاز‌هایش ارضا نشود خطر ابتلا به افسردگی برای او وجود دارد.
دلایل بالقوه افسردگی در کودکان
فرهادی معتقد است: علل افسردگی کاملا شناخته شده نیست. به نظر می‌رسد تغییراتی در مواد شیمیایی مغز باعث آن می‌شود. این مواد شیمیایی که انتقال دهنده‌های عصبی خوانده می‌شوند، پیام‌ها را بین سلول‌های عصبی در مغز رد و بدل می‌کنند. بعضی از این انتقال دهنده‌های عصبی، مسئول تنظیم حالت و وضع روانی انسان هستند.
عوامل ایجاد استرس در خانواده
گفتنی است که خانواده اولین محیط اجتماعی است که کودک تجربه می‌کند و در ایجاد اضطراب‌های کودک سهم بسیار زیادی دارد. نزاع و کشمکش‌های والدین، بیماری‌های سخت و طولانی والدین، جدایی‌های موقت و طولانی از والدین، طلاق والدین، مرگ یکی از نزدیکان، تضاد‌های انضباطی والدین، تولد نوزاد جدید و سبک تربیتی مستبدانه والدین که جایی برای اظهار نظر فرزندان باقی نمی‌گذارد از عوامل مهم ایجاد استرس کودکان در خانواده است.
علائم استرس تا 5 سالگی کودکان
این فوق تخصص روان‌پزشکی می‌گوید: کودکان تا سن 5 سالگی نمی‌توانند به شما بگویند که دچار استرس هستند اما رفتارشان آن را آشکار می‌کند. آنها استرس خود را با چسبیدن به پای والدین نشان می‌دهند و گاهی نیز گریه‌های شدید و بلند می‌کنند. این کودکان در ایستادن و صحبت‌کردن با دیگران خیلی سریع خسته می‌شوند.
علائم استرس از سن 6 تا 11 سالگی
فرهادی معتقد است: این گروه نسبت به گروه سنی قبل بهتر می‌توانند درباره‌ی استرس خود به شما پیام بدهند و به شما بگویند که استرس دارند. کودکان مدرسه‌ای که استرس دارند معمولا دچار دل درد، سردرد، مشکلات تنفسی، مشکلات خواب، بی‌اشتهایی یا پر اشتهایی می‌شوند. گاهی نیز در صحبت کردن خود دچار مشکل و لکنت زبان می‌شوند.
این کودکان اغلب بینی‌شان را زیاد می‌گیرند و ناخن‌هیشان را خیلی کوتاه می‌کنند و کابوس می‌بینند گاهی نیز ممکن است به رفتار‌های خردسالی برگردند.
علائم استرس 12 تا 18 سالگی
وی در ادامه می‌گوید: در این سن کودکان کمتر صحبت می‌کنند. آنها ممکن است تاثیر همه چیز بر خود را رد کرده و از صحبت کردن بپرهیزند. در زمان استرس، نوجوانان رفتار‌های ابتدایی از خود بروز می‌دهند و معمولا زیر بار مسئولیت نمی‌روند و تمایلی برای رفتن به دانشگاه ندارد و این موضوع را چندین بار بیان می‌کنند. بچه‌ها قادر نیستند که دلایلی برای استرسشان بیان کنند یا حداقل اینکار برای آنها ساده نیست اما رفتار‌ها و نشانه‌های فیزیکی از خود بروز می‌دهند که برای ما نشانه‌ای است تا با یک روان‌شناس مشاوره کنیم.
افسردگی ارثی است
فرهادی در پایان می‌گوید: بانوان قبل از بارداری می‌توانند منتقل‌کننده‌ی صفات ژنتیکی اکتسابی باشند. فرایند مغزی که باعث بروز استرس، اضطراب و افسردگی در کودکان می‌شود. از والدین به ارث می‌رسد. اما عوامل محیطی و تجربه‌های شخصی در طول عمر نیز در کاهش خطر ابتلا به این بیماری‌ها موثر است.
راهکار‌های ساده اما مهم
توصیه می‌شود والدین به کودک خود توجه بیشتری کنند. کودک خود را بشناسند و استرس آنها را شناسایی کنند. تلویزیون را در ساعتی از روز خاموش کنند. برنامه‌های تلویزیونی چه خوب باشند و چه بد روی روح و روان آنها اثرگذار است. شنونده‌ی خوبی برای فرزندانتان باشید و به حق انتخاب دهید. اگر که با فرزندتان ورزش کنید و همراه او بخندید دارای روحیه شادی می‌شوید. آرامش در محیط خانه بسیار مهم است پس در آخر سعی کنید که یک رابطه‌ی دوستانه و صمیمی با فرزندتان برقرار کنید.
باشگاه خبرنگاران جوان
