گیاهخواران حذف تمام محصولات حیوانی (مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، شیر، پنیر و دیگر محصولات لبنی). بسیاری از گیاهخواران نیز عسل می خورند.کلید هر رژیم غذایی سالم انتخاب انواع مختلف مواد غذایی، مصرف کالری به اندازه کافی برای تامین نیازهای انرژی خود است.
رژیم گیاه خواری یا رژیم خام گیاه خواری می تواند سودمند باشد اما به شرط این که درست و دقیق برنامه ریزی شده باشند. گیاه خواران با یک برنامه ی غذایی مناسب می توانند خطر بیماری هایی چون چاقی، فشار خون بالا، یبوست و سرطان کولون (بخشی از روده ی بزرگ) را کاهش دهند و در صورتی که گیاه خواران برنامه ی ضعیفی داشته باشند خطر بیماری هایی چون پوکی استخوان، نرمی استخوان، کم خونی مربوط به آهن و ویتامین B12 و کندی رشد در کودکان را می توان انتظار داشت .
گیاه خواران به گروه های زیر تقسیم بندی می شوند :
◄ گیاه خوار محض(Vegans): گیاه خوارانی که گوشت قرمز، ماهی، مرغ، تخم مرغ و لبنیات نمی خورند.
◄ لاکتووگان (vegetarians Lacto) :گیاه خوارانی که لبنیات هم می خورند.
◄ اووگان (Ovovegetarians) : گیاه خوارانی که تخم مرغ هم می خورند.
◄ لاکتواووگان (Lacto-ovovegetarians) : گیاه خوارانی که تخم مرغ و لبنیات هم می خورند .
◄ نیمه گیاه خوار (Semi-vegetarians) : گیاه خوارانی که ماهی و مرغ هم مصرف می کنند، ولی گوشت قرمز را مصرف نمی کنند .
اگر شما می خواهید مانند گیاه خواران نوع اول هیچ محصول غذایی با منشأ حیوانی را نخورید باید بدانید که حتما نیاز به تکمیل این نوع رژیم دارید و این کار فقط به شرطی مورد تأیید است که برای حفظ سلامتی، مواد مغذی لازمی را که در محصولات با منشاء حیوانی وجود دارد به نوعی تأمین کنید.
◄ از این رو ملزم به دریافت مواردی از جمله :
انرژی کافی، پروتئین، کلسیم، ویتامین D ، آهن و ویتامین B12 هستید .
در زنان، به خصوص زنان باردار، شیرده و هم چنین کودکان، نیاز به برنامه ریزی دقیق تری وجود دارد و ویتامین ها و املاح بیشتری به صورت مکمل های غذایی برایشان پیشنهاد می شود، البته این برنامه ریزی حتما به وسیله ی یک کارشناس و متخصص علوم تغذیه باید محاسبه و انجام شود. بدین وسیله می توان با محاسبه ی میزان مصرف قابل قبول انرژی، ضمن تأمین مواد مغذی ضروری بدن، در چنین شرایطی به یک رژیم صحیح و الگوی مناسب مصرف دست یافت.
گیاه خواران ضمن استفاده از سبزیجات و میوه جات، به دلیل مصرف نکردن گوشت، حتما باید از جانشین های گوشت بهره مند شوند که عبارتند از: حبوبات (مانند عدس و لوبیا)، مغزها(مانند گردو و فندق) و تخم مرغ.
◄ نکته ی خیلی مهم:
این دسته از مردم و طراحان برنامه ی غذایی ایشان، اعتدال در مصرف و آشنایی با نوع و ارزش غذایی مواد مصرفی را باید بدانند.
لازم به توضیح است که در دنیا، دسته ها و گروه های مختلفی از جمله گیاه خواران، خام خواران و غیره وجود دارند و دانشمندان بر اساس تحقیقات، نظرات مختلفی ارائه می کنند، در نتیجه بعضی را تأیید و برخی را رد می کنند.
اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم و بر اساس آخرین تحقیقات و بدون جانبداری از گروهی خاص اعلام نظر کنیم، باید بگوییم بدن انسان با پیچیدگی های فراوان خود ، نیازمند تأمین انرژی و حفظ سلامتی خود برای تداوم حیات است و در واقع برای دستیابی به این مهم نیازمند تأمین تمامی املاح، آب، الکترولیت ها، ویتامین ها، کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها می باشد، لذا بهتر است از تمام گروه های غذایی (به شرط رعایت اعتدال در مصرف) استفاده کند.
لازم به توضیح است که استفاده از بعضی مواد غذایی خاص، به تنهایی پاسخ گوی تمامی نیازهای بدن نیست. همان گونه که عامه ی مردم فکر می کنند با رژیم های لاغری غیر علمی و قلابی، به سرعت لاغر می شوند ـ که گاهی اینچنین نیز هست- اما غافل از آن که به دلیل عدم محاسبات دقیق برای تامین انرژی مورد نیاز بدن ، ضمن مواجه کردن بدن با گرسنگی شدید، دچار عوارض گوناگون و انواع بیماری ها و سوء تغذیه می شوند و یا با ایجاد اختلال در سیستم های مختلف بدن و به ویژه سیستم دفاعی بدن، زمینه ی ابتلا به بیماری ها را هموار می سازند. در صورتی که کسی بخواهد بر اساس سلیقه ی خود، نوع خاصی از تغذیه مانند گیاه خواری را پیش بگیرد، باید بداند که ترجیحا چنین رژیم هایی برای کودکان، زنان باردار و زنان شیرده پیشنهاد نمی شود، مگر به شرط تأمین انرژی لازم برای رشد و نمو و تأمین مواد مغذی یاد شده. البته چنین رژیم هایی برای کسانی که بخواهند به صورت مقطعی وزن خود را کاهش دهند و به وزن ایده آل برسند، مناسب می باشد. البته لازم است پس از پایان این مرحله ی مقطعی، تحت نظر یک کارشناس مجرب تغذیه وزن ایده آل خود را با یک رژیم متعادل حفظ کنند.
به هر حال هیچ رژیم جادویی ای وجود ندارد و برنامه ی غذایی باید بر اساس محاسبات صحیح و علمی و رعایت اعتدال در مصرف انواع مواد غذایی باشد (هم ضمن داشتن یک برنامه ی فعالیت بدنی و ورزشی مناسب).
پایان قسمت اول…
