کلسترول چه ارتباطی با قلب دارد؟
در بیماری های قلبی اصولا کلسترول نقش به سزایی دارد و اینکه این را باید که چگونه کلسترول خون را کنترل کرد.به زبان ساده در کل چربی خون به دو نوع کلی کلسترل و تری گلیسرید تقسیم می شود
و کلسترل خود به دو نوع عمده کلسترل مضر (نوع LDL) و کلسترل مفید ( نوع HDL) تقسیم می شود.کلسترول ماده ای است از جنس چربی ومومی شکل که در تمام سلول های بدن وجود دارد و برای ادامه زندگی ماده ای حیاتی و ضروری است .اعمال کلسترول در بدن عبارتست از:کلسترول درغشای تمام سلول ها درساخت دیواره ی سلولی شرکت می کند. ۲۵ درصد کل کلسترول بدن در غشای سلول های عصبی بوده و مهمترین پوششی است که اعصاب را عایق می کند. کلسترول ماده اصلی برای ساخت بسیاری از هورمون های استروئیدی است (هورمون های جنسی مثل استرادیول و تستوسترون ) ، هورمون های استروئیدی که توسط غدد فوق کلیوی ساخته می شوند(مثل کورتیزول) و پیش ساز ویتامین ها (مثل۷-Dدهیدروکلسترول) نقش مهمی را ایفا می کند. کلسترول پیش ساز اصلی اسیدهای صفراوی است که برای هضم چربی ها ضروری می باشد.اما رسوب همین ماده حیاتی در جدار سرخرگها وتشکیل پلاک آترواسکلروتیک موجب تنگی عروق می شود که اگر رسوب کلسترل در جدار عروق کرونری باشد موجب آنژین قلبی و بیماری قلب و عروق می شود .قسمت اعظم کلسترول در داخل بدن و توسط کبد ساخته می شود و بقیه آن با مصرف غذاهای پر کلسترول و پرچرب وارد بدن می شود. بدن یک فرد بالغ ۱۵۰ گرم کلسترول دارد.
انواع کلسترول (کلسترول LDL وHDL و VLDL چیست)؟
چربی ها در خون آزاد نبوده عموماً با اتصال به پروتئین های خاصی به نام لیپوپروتئین ها در بدن حرکت می کنند. لیپوپروتئین ها با چربی ها ترکیب می شوند و نقش آنها در متابولیسم بدن پیچیده است.
۱ – کلسترول VLDL :
این نوع کلسترول مولکول های چربی را از کبد به دیگر قسمت های بدن حمل می کند و بعد از انتقال چربی به بافت ها تبدیل به کلسترولLDLمی گردد.
۲- کلسترولLDL :
بیشتر کلسترول موجود در خون (۷۰درصد آن ) توسطLDL حمل می شود. LDL کلسترول را از کبد می گیرد و به بافت های بدن می برد. این نوع کلسترول به بافت های بدن خاصیت چسبندگی دشته و به راحتی به جدار داخلی دیواره ی رگ ها می چسبد و باعث باریک شدن و در نهایت انسداد مجرای داخلی رگ ها می گردد. از این رو به کلسترول بد معروف است. افزایشLDL خون باعث افزایش خطربیماری قلبی عروقی می شود.
۳- کلسترول HDL :
کلسترول باقیمانده توسط HDL حمل می شود که باعث مصرف کلسترول و کاهش خطرCHD می شود.HDLدر کبد و رودهها ساخته می شود. قسمت اعظم آن پروتئین (۵۰%) درصد و قسمت کمتر آن را کلسترول و تری گلسیرید تشکیل می دهد و کار عمده آن انتقال کلسترول از بافت ها و هدایت آن به سمت کبد است. این نوع کلسترول، کلسترول هایLDL موجود در طول دیواره ی رگ ها را پیدا کرده و به آن ها می چسبد و آن ها را از جدار رگ ها پاک می کند و از باریک شدن و انسداد رگ ها جلوگیری می نماید. به همین جهت به کلسترول خوب معروف است.به طور کلی این نوع چربی مفید در خانم ها بیشتر از آقایان و در ورزشکاران بیشتر از افراد غیر ورزشکار است.در بیماران با کاهش HDL، معمولاً افزایش مقاومت به انسولین دیده می شود که ممکن است ناشی از عدم فعالیت فیزیکی و یا چاقی باشد.
منابع کلسترول بدن:
اگر چه تقریباً تمام بافت های بدن می توانند کلسترول را بسازند ، قسمت اعظم کلسترول توسط کبد وکمتر روده ساخته می شود . پس این ماده بطور طبیعی و بدون توجه به دریافت کلسترول موجود در غذا ، در خون وجود دارد زیرا کبد مقدار مشخصی کلسترول تولید می کند که برای ادامه زندگی ماده ای حیاتی و ضروری است. بدن یک فرد بالغ در هر روز ۵/۰ تا ۱ گرم کلسترول می سازد که بیشتر از مقداری است که از طریق غذا جذب بدن می شود. بقیه آن با مصرف غذاها وارد بدن می شود. مثل مصرف غذاهای پر کلسترول ( شامل تخم مرغ، کره، خامه، دل و جگر و قلوه)و همچنین مصرف غذاهای غنی از چربی های اشباع (گوشت قرمز، کره ، خامه و لبنیات پرچرب و روغن نباتی جامد ). در گذشته تصور می شد تصور می شد که فقط غذاهای دارای کلسترول فراوان در افزایش کلسترول خون موثرند، اما امروزه ثابت شده، مقدار چربی اشباع غذا بیشتر از خود کلسترول ، در افزایش کلسترول خون موثر است.
مواد غذایی افزاینده کلسترول:
-
-غذاهای سرخ شده
-
– چربی های اشباع شده مانند روغن های حیوانی و روغن نباتی جامد و کره
-
– امعاء و احشاء حیوانی مانند دل، جگر، قلوه، سیرابی و مغز- میگو و گوشت های پر چرب
-
– غذاهای آماده مانند سوسیس، کالباس و پیتزا
-
– لبنیات پر چرب- دسرهای چرب
-
-انواع کلوچه، کیک، شیرینی ها مخصوصاً شیرینی تر
-
-روغن نارگیل – انواع سس های مایونز سالاد
-
– انواع شکلات ، چیپس و پفک های حاوی روغن ترانس
-
– زرده تخم مرغ .
منبع: قلب