چگونه می توان از درگیری ها و مشاجرات بین زوجین پیشگیری کرد و مهمترین علل ایجاد این گونه مشکلات بین زوجین چه مواردی هستند!
مرضیه نوروزی: در کنار مشکلات متعددی که ممکن است زوج‌‌ها به نوعی با آنها دست به گریبان باشند، یکی از مشکلات پرخاشگری کلامی است.
دکتر علی باغبانیان در تعریف پرخاشگری کلامی به سلامانه گفت: «در کتاب روانشناسی هیلگارد، پرخاشگری به عنوان رفتاری تعریف شده که به قصد صدمه رساندن جسمی یا زبانی به فردی دیگر یا نابود کردن دارایی دیگران صورت می‌گیرد و در کتاب روانپزشکی «کاپلان و سدوک» نیز بسیاری از رفتارها با اینکه منجر به آسیب جسمی نمی‌شوند ولی پرخاشگرانه محسوب شده‌اند که از جمله آنها می‌توان به پرخاشگری کلامی، اعمال زور، مچ‌گیری، ارعاب، سبک‌های مدیریتی اشاره کرد که به پیامدهای روانشناختی زیانباری برای دیگران منجر می‌شوند.»
وی در ادامه با بیان اینکه پرخاشگری به دو شکل فیزیکی و کلامی صورت می‌گیرد گفت: «زوجینی که در رابطه با یکدیگر دچار پرخاشگری کلامی هستند در حقیقت به دلیل ضعف در روابط و با بیان برخی الفاظ و جملات درصدد تخریب طرف مقابل هستند که معمولا با فحاشی، کنایه‌گویی و زخم زبان زدن یا متلک‌گویی و سخره‌گویی سعی در آزار و اذیت طرف مقابل دارند غافل از اینکه ادامه چنین روندی باعث تحقیر شخصیتی و ایجاد عامل زمینه‌ای برای اختلالات روانپزشکی می‌شود.»
این روانپزشک با هشدار اینکه بیشترین پیامدهای منفی پرخاشگری کلامی با اختلالات روانی همراه است، توضیح داد: «زوجینی که سعی در بهبود روابط و آموختن مهارت‌های صحیح ارتباطی و کلامی ندارند باید بدانند اضطراب، ابتلا به بیماری‌های جسمی، افسردگی و… می‌تواند در کمین آنها باشد.»
در این بین شاید به نظر برسد با توجه به جنسیت زنان، پرخاشگری کلامی در آنها شایع‌تر باشد ولی دکتر علی باغبانیان، روانپزشک در این‌باره گفت: «طبق آخرین آمار ارائه‌شده در سمیناری در مشهد، در مقایسه جنسیتی مشخص شد پرخاشگری فیزیکی و کلامی به‌طور نسبی در آقایان بیشتر مشاهده می‌شود. البته هر چند نباید این مساله را هم نادیده گرفت که اگرچه پرخاشگری فیزیکی مختص آقایان است ولی در زنان نیز شاهد پرخاشگری کلامی هستیم.»
به گفته این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران زوجینی که در چنین شرایطی هستند و از این موضوع هم گله‌مندند که هر چه با همسرشان صحبت می‌کنند او اصلا اهمیتی نمی‌دهد و در نهایت روزبه‌روز غمگین و افسرده می‌شوند، این احساس درماندگی و غمگینی آنها می‌تواند از عوارض پرخاشگری کلامی باشد.
باغبانیان در ادامه گفت‌وگو با تاکید بر اینکه برای مهار این رفتار، باید مشخص شود چه عاملی باعث خشم و پرخاشگری کلامی طرف مقابل می‌شود، خاطرنشان کرد: «از نظر مسائل روانشناختی شاید بروز پرخاشگری کلامی به دلیل وجود مشکلاتی باشد که مرد در بیرون از محیط خانه آنها را تجربه می‌کند و با ازدیاد این مشکلات و به نوعی عدم توانایی در حل و فصل آنها و درگیری ذهنی بار اضافی این مشکلات به صورت تلنگری در محیط خانه با کوچکترین حرف و… تظاهر پیدا می‌کند و فرد شروع به پرخاشگری کلامی می‌کند. از این رو توصیه می‌شود شرایط را بررسی کنید و عامل عصبانیت و پرخاشگری کلامی همسرشان را بیابید و سعی در رفع آن داشته باشید.»
این روانپزشک مراجعه به مشاور خانواده را گامی مثبت در بهبود شرایط دانست و گفت: «در ضمن نباید فراموش کرد که بهترین کار در زمانی که فرد پرخاشگری کلامی می‌کند، سکوت است. در این شرایط باید کمی صبور بود و به یاد داشت بحث هیچ فایده‌ای ندارد و فقط شرایط را بدتر می‌کند و به اصطلاح عامیانه بیان کوچکترین حرفی، بهانه‌ای است تا بیش از این به پرخاشگری کلامی ادامه دهد و حرف‌هایی را به زبان بیاورد که باعث ناراحتی و رنجش خاطر بیشتر شریک زندگی شود.»
باغبانیان در نهایت عنوان کرد: «به تدریج با سکوت طرف مقابل، فرد اوایل برای مدت طولانی به پرخاشگری کلامی خود ادامه می‌دهد اما به مرور به دلیل بی‌توجهی و عدم دریافت پاسخ، از مدت زمان آن کاسته می‌شود. در ضمن می‌توان چند روز بعد دلیل پرخاشگری فرد را پرسید و اگر باز هم می‌بینید که در این شرایط همسرتان همچنان از کوره در می‌رود و شروع به بدکلامی می‌کند ترک محیط و مراجعه به مشاور در اولین فرصت بسیار موثر خواهد بود.»
