چه میزان مشکلات نارضایتی از لحاظ جنسی در میان زوجین ایرانی در کشورمان وجود دارد؟
60 درصد افراد متأهل عنوان داشتند که مواردی پیش آمده است که به کسی غیر از همسر خود تمایل جنسی پیدا کرده اند. 30 درصد گفتند به میزان زیاد و بسیار زیاد، 15 درصد تا حدی و 30 درصد به میزان کم و خیلی کم میل جنسی خود را سرکوب کرده اند. 70 درصد از پاسخ گویان اظهار داشتند که به سایت های جنسی سر زده اند. 54 درصد خودارضایی می کنند که این میزان در میان مجردین بیشتر است، اما متأهلین هم خودارضایی دارند.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی گفت: وضعیت فعلی ما به این شکل است که تحت اثرات مختلف فرهنگی و رسانه ای، آدم ها تبدیل به نظاره گرانی شده اند که نمی دانند تکلیفشان چیست و در مورد عملکردها و قابلیت های جنسی خود نگران هستند و ماهواره ها هم از این نگرانی مردم پول درمی آورند. مسئولین باید به داد مردمی برسند که نگران هستند که جذابند یا خیر و می توانند شریک جنسی خوبی باشند یا خیر؟ ما از این مسایل غفلت کرده ایم تا شبکه های ماهواره ای و باورهای غلط، روزبه روز نگرانی مردم را بیشتر کنند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهرخانه، نشست شهر و سلامت جنسی به همت مرکز مطالعات فرهنگی شهر تهران و با مشارکت انجمن جامعه شناسی ایران صبح امروز در فرهنگسرای شفق برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دکتر اسماعیل غلامعلی پور، نتایج پژوهش میدانی خود را با عنوان نگرش ها و رفتارهای جنسی در تهران با تأکید بر بهداشت جنسی خانواده ارایه داد.
او در آغاز سخنان خود گفت: ناهنجاری جنسی از سه دیدگاه روانشناسی، فرهنگی و آسیب های اجتماعی قابل بررسی است. مواردی مانند کودک آزاری و سادیسم جنسی در حوزه روانشناسی قرار می گیرد. رفتارهای جنسی خارج از نرم جامعه و فرهنگ عمومی مانند داشتن شرکای جنسی متعدد یا روابط پیش از ازدواج و روابط فرازناشویی در زمره ناهنجاری های فرهنگی قرار دارند و آسیب های اجتماعی نیز مواردی مانند مزاحمت، خشونت جنسی و روسپی گری را شامل می شود.
سلامت جنسی جامعه فراتر از سلامت جنسی زناشویی و خانواده است
غلامعلی پور اظهار داشت: بهداشت یا سلامت جنسی به هماهنگی و سازگاری جنبه های جسمی، عاطفی، عقلانی و اجتماعی امر جنسی که شخصیت و رابطه را پربارتر می کند، گفته می شود. سلامت جنسی خانواده نیز به رضایت بالا از رابطه جنسی، عاطفی، زناشویی گفته می شود به شکلی که فرد خودارضایی، روابط فرازناشویی، کشش به سمت روسپی ها و غیره به دلیل عدم رضایت جنسی نداشته باشد. سلامت جنسی جامعه فراتر از سلامت جنسی زناشویی و خانواده است و به بهداشت جنسی همه افراد جامعه مربوط می شود.
او در رابطه با پژوهش خود عنوان داشت: این پیمایش افراد 15 تا 49 سال را دربرمی گیرد و در 42 شاخص تعیین شده است. طبق نظر اکثریت نمونه ها، روابط مردان و زنان چه از سوی مردان و چه از سوی زنان، افزایش یافته است. هرچند این روابط برای مردان 30 درصد بیشتر از زنان و به دو شکل عاطفی و کشش به سمت زنان دارای خدمات جنسی ارزیابی شده است. طبق نتایج این پژوهش 53 درصد معتقدند رابطه جنسی در محل کار افزایش یافته است. 53 درصد نیز اعتقاد به افزایش میزان سفرهای جنسی به خارج از کشور دارند.
23 درصد افراد متأهل از رابطه جنسی با همسرشان رضایت کامل دارند
غلامعلی پور در ادامه گفت: 52 درصد عنوان داشتند مردان بعد از ازدواج هم خودارضایی می کنند. 42 درصد گفتند کسانی را می شناسند که رابطه جنسی خارج از ازدواج دارند. 70 درصد نیز معتقد بودند در بین اطرافیان خود کسی را سراغ دارند که از رابطه جنسی با همسرش ناراضی است. 27 درصد از پاسخ گویان عدم رضایت جنسی را یکی از عوامل طلاق دانستند. 88 درصد از زنان پاسخ گو اعلام کردند که در صورت عدم رضایت جنسی، زوجین باید از هم جدا شوند. 23 درصد از افراد متأهل گفتند از رابطه جنسی با همسرشان رضایت کامل دارند، 26 درصد رضایت کم و بسیار کم و 45 درصد تا حدی رضایت دارند.
او افزود: 60 درصد افراد متأهل عنوان داشتند که مواردی پیش آمده است که به کسی غیر از همسر خود تمایل جنسی پیدا کرده اند. 30 درصد گفتند به میزان زیاد و بسیار زیاد، 15 درصد تا حدی و 30 درصد به میزان کم و خیلی کم میل جنسی خود را سرکوب کرده اند. 70 درصد از پاسخ گویان اظهار داشتند که به سایت های جنسی سر زده اند. 54 درصد خودارضایی می کنند که این میزان در میان مجردین بیشتر است، اما متأهلین هم خودارضایی دارند. 60 درصد از یک تا چند بار رابطه جنسی خارج از ازدواج داشته اند. 45 درصد از افراد متأهل نیز روابط زناشویی خود را پرتنش ارزیابی کردند.
غلامعلی پور خاطرنشان کرد: به دلیل وجود این تلقی که خانواده مکانی است که ارضای عاطفی و جسمی در آن اتفاق می افتد، سیاست گذاری های باعجله ای صورت می گیرد که جوانان زودتر ازدواج کنند تا سریع تر به سلامت جنسی جامعه بیفزاییم. توصیفی که از وضعیت آماری داریم نشان می دهد رابطه جنسی زناشویی مطلوب افراد نیست و کارکرد روانی، عاطفی و جنسی آن مخدوش شده است.
فانتزی سازی رسانه ای از رابطه زناشویی
او با اشاره به تغییرات اجتماعی و اقتصادی در جامعه گفت: دو تغییر در جامعه ما اتفاق افتاده است. یکی از این تغییرات در زمینه نقش های زن و شوهر و در ارزش های جامعه است. تغییر دیگر به فانتزی سازی رسانه ای از رابطه جنسی و افزایش احساس محرومیت جنسی برمی گردد. به این شکل که تصاویر، نمادها و جلوه های بصری از رابطه جنسی به گونه ای فانتزی سازی می شود که در افراد احساس محرومیت به وجود می آید. رسانه های جدید به این فانتزی سازی دامن زده اند و موجب تنوع خواهی جنسی شده اند. نتیجه اختلالات در رابطه فرازناشویی و فانتزی سازی نیز به وجود آمدن عدم رضایت جنسی است.
اختلالات زناشویی باعث کاهش رضایت از رابطه جنسی می شود
غلامعلی پور تصریح کرد: ممنوعیت های دوره نوجوانی باعث می شود افراد خیال ایده آلی از رابطه جنسی بعد از ازدواج داشته باشند و چون با فیلم ها خودارضایی کرده اند، باعث می شود آن خیال با واقعیت شکاف داشته باشد. این ممنوعیت و از سوی دیگر تحریک، باعث می شود نیاز جنسی دلیل اصلی ازدواج باشد و مسئله عقلانیت ازدواج زیر سؤال برود. همچنین، اختلالات زناشویی باعث کاهش رضایت از رابطه جنسی می شود. از سوی دیگر باید اشاره داشت که سن و تأهل، تأثیر محسوسی بر رضایت جنسی ندارند و بسیاری از کسانی که ازدواج هم کرده اند، رضایت جنسی کمی دارند.
با بهترشدن شرایط اقتصادی، طلاق افزایش می یابد
او اظهار داشت: در حال حاضر رضایت جنسی و عاطفی در جامعه ما وضعیت مطلوبی ندارد، اما چرا نسبت به این شرایط میزان طلاق کم است؟ یکی از عواملی که باعث کم بودن طلاق می شود این است که زنانی در جامعه وجود دارند که به دلیل مشکلات معیشتی مجبورند با مشکلات و ناکامی های جنسی کنار بیایند و مردانی هم هستند که با وجود ناکامی جنسی حس می کنند توانایی پرداخت مهریه و تأمین فرزندان و تشکیل یک زندگی جدید را ندارند و به همین دلیل جدا نمی شوند. باید توجه داشته باشیم که با بهترشدن شرایط مادی اگر عقلانیت ازدواج را ترویج نکنیم، طلاق به شدت افزایش پیدا می کند.
اخلاق جنسی در ایران جنبه سیاسی یافته است
غلامعلی پور خاطرنشان کرد: آگاهی از سلامت جنسی در جامعه ما ضعیف است. همچنین سن ازدواج بالا رفته و دختران و پسران زیادی وجود دارند که رابطه جنسی مشترک ندارند و معمولاً در فانتزی های خود رابطه جنسی برقرار می کنند که با خودارضایی همراه است. بهداشت جنسی تنها یک مسئله جنسی شهری نیست، بلکه در روستاها هم با این مسئله مواجه هستیم. از سوی دیگر، اخلاق جنسی در ایران جنبه سیاسی یافته است که این امر باعث می شود برخورد واقع بینانه نداشته باشیم و نتوانیم به درستی سیاست گذاری کنیم. خانواده در کارکردهای عاطفی و روانی با اختلال مواجه شده و تشکیل خانواده لزوماً منجر به رضایت جنسی نمی شود. آگاهی و آموزش جنسی نیز لزوماً مورد نیاز کودکان و نوجوانان نیست، بلکه والدین هم نیاز به آگاهی جنسی دارند. همچنین این آموزش ها تنها برای برقراری رابطه جنسی نیست، بلکه بخشی از آن مربوط به این است که ازدواج تنها محدود به رابطه جنسی نمی شود و ابعاد مختلفی را دربرمی گیرد.
در ادامه این نشست دکتر سید علی آذین؛ متخصص پزشکی اجتماعی، فلوشیپ سلامت جنسی و عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی، طی سخنانی گفت: سلامت جنسی عبارتست از رفاه و آسایش فیزیکی، هیجانی و اجتماعی در امور مرتبط با جنسیت. سلامت جنسی نیازمند برخورد مثبت و امکان برخورداری از روابط ایمن جنسی به دور از خشونت، تبعیض و اجبار است. برای رسیدن به سلامت جنسی و حفظ آن، باید حقوق جنسی افراد مورد احترام قرار گیرد و تأمین شود. نمی شود بدون درک درست از جنسینگی (سکچوالیتی) برای تأمین سلامت جنسی راهکارهایی داشت.
اهمیت سکچوالیتی و پیچیدگی های آن
او با اشاره به این که اهمیت موضوع سکچوالیتی به تدریج برای ارگان ها مشخص می شود، عنوان داشت: باید جنسینگی را خوب بشناسیم و برای حقوق جنسی افراد احترام قایل شویم. جنسینگی آدم ها بسیار فراتر از روابط جنسی آن هاست و شامل مسایلی همچون هویت جنسی، نقش جنسی، صمیمیت جنسی، باروری و… می شود. جنسینگی خود را به شکل افکار، تخیلات، نقش ها و مسئولیت آدم ها نشان می دهد و فراتر از تجدید نسل است. از صبح تا شب کمتر جنبه ای از زندگی انسان است که با جنسینگی او مرتبط نباشد. در این که انسان با چه وضعی از خانه خارج می شود، چگونه و با چه وسیله ای سر کار می رود، تعاملاتش با دیگران، نوع غذا خوردن و کار کردن و… ملاحظاتی از جنسینگی نقش دارد.
این متخصص پزشکی اجتماعی با بیان این که پیچیدگی های جنسینگی متأثر از عوامل زیست شناختی، روان شناختی، تاریخی، فرهنگی و مذهبی است، اظهار داشت: تمام این عوامل با جنسینگی آدم ها ارتباط دارند و این که شما در ایران زندگی کنید یا اروپا یا آفریقا، روی جنسینگی شما اثر می گذارد. ما به عزم ملی و عمومی نیاز داریم تا روی این مسئله کار کنیم. این مسئله دغدغه همه دنیاست و می توانیم در این رابطه در یک جنبه هایی با دنیا همگام باشیم.
آذین ضمن اشاره به این که شعار روز جهانی سلامت جنسی امسال سلامت جنسی برای جامعه عادلانه تر نام گرفته است، خاطرنشان کرد: امروز دغدغه آن ها مربوط به عدالت جنسی است، اما دغدغه های ما هنوز مربوط به چند دهه قبل است و هنوز باید این مفهوم را جا بیندازیم که سلامت جنسی برای همه افراد در همه سنین است و حتی کسانی که معلول، عقب مانده ذهنی و دارای بیماری های روانی هستند، حقوق جنسی دارند.
متغیرهایی که بر سکچوالیتی اثر می گذارند
او گفت: اگر جنسینگی در مرکز یک دایره باشد، در اطراف آن متغیرهایی وجود دارد که روی آن اثر می گذارند. برخی از این متغیرها عبارتند از: نظام ارزشی جامعه، نظام ارتباطات و رسانه های نوین که بر ارتباطات آدم ها اثر می گذارند و تصویر آدم ها از بدن و هویت خودشان. اتفاقی نیست که آمار جراحی های پلاستیک در ایران سرسام آور است. مسایل عمیق فرهنگی و اجتماعی پشت این مسئله قرار دارد. دنیا درگیر یک رودخانه پرتلاطم در زمینه امور جنسی است، اما در برخی جاها قایق عقلانیت وجود دارد و برخی جاها این مسئله را فراموش کرده اند تا ببینند این رودخانه خروشان جامعه را به کجا می برد. وقتی مداخله به موقع نباشد و آسیب های اجتماعی به وجود آید، نمی توان آن را کنترل کرد.
آذین بیان داشت: شواهد و آماری وجود ندارد و هنوز نمی دانیم چه اتفاقی در جامعه می افتد و مواردی که ما پزشکان می بینیم چقدر قابل تعمیم است. در شهرستان ها هم با همین مواردی مواجه هستیم که در تهران، اما مسئولین آن جا هنوز عشیره ای و قومی و استانی رفتار می کنند، اما باید توجه داشت که جهانی شدن اتفاقی است که برای همه می افتد و جامعه ما هم مستثنی نیست. چه در حوزه سلامت، چه جامعه شناسی و روان شناسی مسایل مربوط به جنسینگی را باید با رویکردهای روانی، اجتماعی و ارتباطی ببینیم.
مردم در مورد عملکردها و قابلیت های جنسی خود نگران هستند
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: وضعیت فعلی ما به این شکل است که تحت اثرات مختلف فرهنگی و رسانه ای آدم ها تبدیل به نظاره گرانی شده اند که نمی دانند تکلیفشان چیست و در مورد عملکردها و قابلیت های جنسی خود نگران هستند. ماهواره ها هم از این نگرانی مردم پول درمی آورند. مسئولین باید به داد مردمی باشند که نگران هستند که جذاب اند یا خیر و می توانند شریک جنسی خوبی باشند یا خیر؟ ما از این مسایل غفلت کرده ایم تا شبکه های ماهواره ای و باورهای غلط، روزبه روز نگرانی مردم را بیشتر کنند. ما باید اطلاعات و نگرش مناسب به مردم برسانیم و سیستم هایی داشته باشیم که دست مردم را بگیرد و به آن ها کمک کند.
ما در زمینه سلامت جنسی با غفلت عمومی روبه رو هستیم
به گزارش مهرخانه، در پایان نشست شهر و سلامت جنسی ، دکتر شیرین احمدنیا؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و مدیر گروه جامعه شناسی پزشکی انجمن جامعه شناسی، طی سخنانی گفت: ارتقای سطح سلامت شهروندان، مستلزم آموزش است و والدین باید آموزش ببینند تا این آموزش ها را به فرزندان هم منتقل کنند. ما همواره در این زمینه دچار چالش هایی بوده ایم، اما برای کاهش آسیب های اجتماعی مقتضی است که به این مسئله توجه داشته باشیم. ما در زمینه سلامت جنسی با غفلت عمومی روبه رو هستیم، اما این مسئله باید از پشت پرده به صحنه بیاید و در این رابطه شفاف سازی صورت گیرد. ابتدا باید مسئله را شناسایی کنیم، سپس در این خصوص اطلاع رسانی صورت گیرد.
تغییرات جامعه و پدید آمدن سبک های جدید زندگی
او با اشاره به این که جامعه با تغییرات زیادی روبه روست و سبک های مختلف و جدید زندگی به وجود آمده اند، خاطرنشان کرد: به رسمیت شناختن این تحولات ضروری است تا بدانیم تبعات آن در حیطه حیات جنسی جامعه چگونه است. یکی از مسایلی که در حوزه تغییرات اجتماعی با آن روبه رو هستیم، کوچک ترشدن خانواده ها و همچنین رشد زنان سرپرست خانوار از طریق بیوه شدن، طلاق یا عدم ازدواج است. از سوی دیگر، در جامعه سن ازدواج بالا رفته و فاصله دوره بلوغ و ازدواج زیاد شده و افراد در معرض نیازی هستند که کمترین آموزش در رابطه با آن وجود دارد که این مسئله تبعاتی چه در چارچوب ازدواج، چه قبل از آن و چه در جوار آن دارد.
آموزش های بهداشت جنسی از مسیر درست، یک ضرورت است
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت: از سویی با ارزش مثبت و از سوی دیگر با تغییرات ازدواج مواجه هستیم؛ یعنی افراد به ازدواج تمایل دارند، اما در این زمینه با موانع اقتصادی، فرهنگی و مضیقه ازدواج روبه رو هستند؛ به این معنا که در سنین مناسب ممکن است فرد مناسب خود را برای ازدواج پیدا نکنند. نسل های قدیم روی جوان ها نظارت داشتند، اما الان این نظارت محدودتر شده و انتخاب ها الزاماً با تأیید خانواده همراه نیست. از سوی دیگر، رفتارهایی انجام می شود که افراد مستقیماً در معرض خطر ناشی از رفتارهای جنسی قرار می گیرند؛ به همین دلیل آموزش های بهداشت جنسی از مسیر درست، یک ضرورت است.
افزایش شیوع ایدز از طریق رابطه جنسی
احمدنیا بیان داشت: شیوع رفتارهای پرخطر پیش و پس از ازدواج مشکلاتی مانند ایدز به وجود می آورد که شیوع این بیماری از طریق رابطه جنسی رو به افزایش است. یکی از مهم ترین عوامل جامعه پذیری، خانواده ها هستند که باید در حیطه مسایل بهداشتی آموزش دیده باشند تا آن را به بچه ها منتقل کنند. عامل دیگری جامعه پذیری، مدارس هستند که آموزش و پرورش هنوز در رابطه با آموزش مسایل جنسی به دانش آموزان مقاومت می کند، حتی آموزش عالی هم دچار محدودیت شده و درس تنظیم خانواده که قبلاً آموزش هایی در این خصوص داشت، حذف شده است.
او افزود: علاوه بر کشورهای توسعه یافته، در کشورهای در حال توسعه و حتی کشورهای اسلامی، مسئولان قانع شده اند که این ضرورت وجود دارد. اگر ما آموزش ندهیم، مجراهای اطلاع رسانی دیگری مثل رسانه ها وجود دارند که بدترین و گمراه کننده ترین اطلاعات را در سنین پایین به بچه ها یاد می دهند که این امر بر سلامت جنسی جامعه اثر گذاشته است.
درصد زیادی از طلاق ها به دلیل مشکلات جنسی است
احمدنیا با بیان این که سلامت جنسی در چارچوب سلامت اجتماعی می تواند مورد توجه قرار گیرد، گفت: بخشی از سلامت اجتماعی به روابط زن و شوهر برمی گردد و مسئولیت اجتماعی ماست که به این مسئله بپردازیم. در حال حاضر درصد زیادی از طلاق ها به دلیل مشکلات جنسی است که با شناخت و آگاهی برطرف می شود. سلامت اجتماعی به این موضوع می پردازد که فرد در ارتباط با دیگران چگونه رفتار کند. احساس امنیت در خانواده مستلزم اطلاع رسانی است و در شرایط عدم وجود آموزش های رسمی و فعالیت نهادهای مرتبط، نمی توان انتظار بهبود وضعیت جامعه را داشت. متأسفانه رسانه ها که می توانند در جهت ارتقای سلامت و بهداشت به کار گرفته شوند، در جهت منفی عمل می کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه عنوان داشت: تجربه کشورهایی مشابه با فرهنگ ما، نشان می دهد که راهکارهایی مانند آموزش در مدارس، آموزش رفتارهای سالم، هوشیاری خانواده و پرداختن به ارتباطات سلامت در سطح خرد و کلان در این زمینه می تواند مؤثر باشد. در کشور زامبیا تهدید ایدز باعث شد به آموزش توجه بیشتری شود و کتاب های آموزشی در سطح دوره ابتدایی و متوسطه با آموزش به تدریج ذهنیت بچه ها را حول و حوش سنین بلوغ تا نیازهای جنسی شان آماده می کنند. فکر نکنید که ایران هم خیلی از این شرایط دور است.
