صحبت هایی با یک ماساژور درباره اصول و قوانین و نحوه درست ماساژدادن کرده ایم با ما همراه باشید!
خیلیها نمیدانند چیست و چه فواید گرانبهایی دارد و چه بسا اگر میدانستند و در زندگی از آن استفاده میکردند، دیگر در دنیای امروز شاهد ابتلای میلیونها نفر در جهان به دردهای رایج، حاد و مزمن نبودیم. صحبت از ماساژ و ماساژ درمانی است، علمی که علیرغم فواید بسیار، به دلایل مختلفی همچون تبلیغات کم و اطلاعات نادرست افراد، نتوانسته بوق و کرنا کند.
منطقه خوزستان، در متن کتاب امپراطور زرد (کتاب مرجع طب داخلی چین) برای درمان فلج و تب و لرز به ورزش، ماساژ پوست و عضلات و نیز تمرینات روی دست و پا توصیه شده است. بقراط در حدود 400 سال قبل از میلاد، ضرورت استفاده از مالش را به عنوان یک درمان خاص در درمان آسیبهای ورزشی و جنگی، به پزشکان گوشزد کرد. اسناد قدیمی نیز دال بر استفاده تمدنهای مصر، روم و عرب از ماساژ درمانی بوده است. ماساژ درمانی به شیوه نوین و علمی، توسط هنریک لینگ و بر پایه ماساژ و ورزش بنیان نهاده شد. دو برادر پزشک آمریکایی به نام جورج و چالرز تیلور نیز پس از تحصیل در سوئد، در سال 1850 این رشته را به آمریکا معرفی نمودند. اکنون و پس از گذشت بیش از یک قرن، این تکنیک به تدریج در کشور ما در حال جا افتادن است.
تقیزاده با بیان اینکه اصولاً ماساژ درمانی زمانی استفاده میشود که فرد دردی را در عضلاتش حس کند، اظهارکرد: این درد عضلانی ممکن است کمر درد، دست درد و یا پا درد باشد. هر کدام از این عضلات به بخشهای مختلفی تقسیم میشوند. مثلا عضلات تراپزیوس و مربع کمری مربوط به کمر هستند، دلتوئید مختص دست است، عضلات سورینی مربوط به باسن هستند و یا عضلات دیگر مربوط به ساق پا و همسترینگ می باشند.
تشخیص بیماری از راه لمس کف پا
وی گفت: کف پای انسان از اهمیت زیادی برخوردار میباشد و از آن به عنوان قلب دوم یاد میشود چرا که مرکز تمام اندامهای حسی بدن است؛ تا جایی که با لمس کف پا تا حدود زیادی میتوان به میزان سلامتی فرد پی برد. مثلا خود من به عنوان یک ماساژور و یا ماساژ درمانگر میتوانم با لمس کف پای فرد از میزان سلامتی اعصاب وی مطلع شوم. معمولا کسانی که کف پای نرمالی ندارند دارای مشکلاتی هستند. به عنوان مثال، قسمتی از کف پا مربوط به گوارش انسان میباشد و زمانی که ماساژور آن قسمت را لمس میکند، چنانچه بیمار احساس درد کند مشخص میشود که فرد مشکل گوارشی دارد.
از طرفی، شانهها، کمر و قلب انسان نیز دارای جایگاههای مخصوصی در کف هر دو پا هستند که با لمس آن جایگاهها میتوان سلامتی اندامهای نامبرده را سنجید که البته این امر به صورت تقریبی است و نه صد درصد. با این حال گاهی نیز میتواند به صورت صد درصد باشد چرا که به عنوان مثال برخی اوقات پیش آمده که خود بنده دست روی مرکز گوارش فرد گذاشتم و فرد احساس درد بسیار کرده و از او پرسیدهام که آیا مشکل خاصی در گوارش داری؟ و فرد پاسخ داده “بله مشکل معده دارم” و برایش جالب بود که من این مساله را از کجا فهمیدهام.
تسریع در درمان از طریق ماساژ درمانی
این ماساژور بیان کرد: به عقیده من درمان از طریق ماساژ درمانی بسیار مفیدتر، طبیعیتر و بسیار سریعتر از درمانهای دیگر صورت میگیرد. به عنوان مثال فرد اگر قرص مصرف کند طبیعتا مدت زمانی را باید طی کند تا قرص پس از چند روز اثرگذاری خود را داشته باشد. تزریق آمپول، رفتن به فیزیوتراپ و عمل جراحی نیز به همین منوال است و تمامی این ها پروسههای زمانبر جهت درمان بیماری هستند ولی در ماساژ درمانی وقتی یک ناخالصی درون عضلات پیش بیاید، چنانچه ماساژور فردی حرفهای باشد، به راحتی میتواند ناخالصی موجود در عضلات را در زمان کوتاهی برطرف کند و به حالت طبیعی برگرداند.
نسبی بودن تعداد جلسات ماساژ درمانی
وی با بیان اینکه تعداد جلسات ماساژ درمانی امری نسبی است، گفت: گاهی اوقات به فرض مثال شخصی به ما مراجعه میکند و میگوید دچار گردن درد است و حتی قادر به تکان دادن گردن هم نیست و یا رگ به رگ شده است؛ در چنین حالتی میتوان با یک جلسه و با استفاده از کشش و پمادهای مخصوص این کار، این درد را برطرف کرد تا فرد بتواند گردنش را به راحتی حرکت بدهد اما یک سری دردهایی وجود دارد که در منطقه دیسک بوجود میآید و التهاب دیسک نام دارد. چنین دردهایی از راه ماساژ درمانی قابل برطرف شدن نیستند و فرد میبایست آن را از طریق آب درمانی برطرف کند.
ماساژور درمانگر باید اطلاعات بالایی داشته باشد
تقیزاده تصریح کرد: کسی که ماساژ درمانی انجام می دهد باید اطلاعات بالایی در خصوص این کار داشته باشد تا بتواند تشخیص دهد که این درد به عضلات مربوط میشود یا به استخوان و یا موارد دیگر؛ که در صورتی که درد مربوط به عضلات باشد، آنگاه این مساله در حیطه ماساژ درمانی قرار میگیرد.
تاثیر ماساژ بر درمان انواع دردهای جسمی و روحی
وی اظهار کرد: بسیاری از دردها در حال حاضر از طریق ماساژ درمانی قابل برطرف شدن هستند. دردهای ناشی از میگرن، سیاتیک، پا درد، کمر درد، دردهای مربوط به کشاله ران، گردن درد و دست درد، همگی از طریق ماساژ درمانی قابل برطرف شدن هستند.
این ماساژور ادامه داد: کسانی که افسردگی دارند به واسطه ماساژهای آرام بخش و افراد مبتلا به میگرن و سردرد نیز به کمک ماساژهای پیشانی، سر و گردن، قابل درمان شدن هستند.
وی افزود: گاهی اوقات نیز پیش میآید که فرد دچار ضعف عضلانی میشود که این موارد نیز به کمک ماساژهای مخصوصی که گردش خون را افزایش میدهند، برطرف میشوند و قابل حل میباشد و بسیار هم سریع و در زمان کم این درمانها صورت میگیرد.
با هر احساس درد به دارو و فیزیوتراپ متوسل نشوید
تقیزاده عنوان کرد: متاسفانه بسیاری از مردم از فواید ماساژ درمانی اطلاعات کافی و یا بعضا اطلاعات غلط دارند و خودشان را به دارو و فیزیوتراپی متوسل میکنند. گاهی اوقات به عینه دیدهام که پزشک یا فیزیوتراپ به بیمار میگوید که “شما دچار دیسک هستی و باید عمل کنی” و زمانی که آن بیمار به ما مراجعه کرده متوجه شدیم درون باسن وی یک گرفتگی عمیقی بوجود آمده و ما به کمک ماساژ درمانی آن گرفتگی را در مدت شاید 20 دقیقه برطرف کردیم و فرد به طور کامل بهبود یافته است، به طوریکه فرد تصور میکرد که ما از راه معجزه بیماری او را برطرف کردهایم در صورتی که اینگونه نبود و تنها یک گرفتگی عمیق مربوط به عضلات پیریفورمیس (عضلات باسن) بود که به وسیله شیوههای خاص ماساژ درمانی، برطرف شده است.
وی با اشاره به درد سیاتیک افزود: این درد، در میان مردم و بیماران بسیار شایع است و خیلی درد شدید و رنجآوری است. چاره این درد نیز ماساژ درمانی است، چه بسا افراد بسیاری بودهاند که به طور کامل به وسیله ماساژ درمانی از این درد رهایی یافتند.
درمان افسردگی با ماساژ
ماساژور تیم فوتبال فولادخوزستان در خصوص درمان افسردگی به وسیله ماساژ نیز، گفت: نوعی ماساژ به نام ماساژ آرامبخش وجود دارد که در این راه بسیار مثمرثمر است. این نوع ماساژ، روح و جسم انسان را التیام میبخشد و اعتماد به نفس فرد را افزایش میدهد. تالمات روحی فرد را باید به وسیله لمسهای خاص و موثر و همچنین ماساژهای مخصوص برطرف کرد. ماساژ درمانی در واقع درمان جسم و مهمتر از آن درمان روح بیمار است. درمان روح بسیار سخت تر از درمان جسم است؛ جسم را راحت میتوان درمان کرد ولی روح را به سختی میتوان در وهله اول ارضا و در وهله دوم درمان کرد. بنابراین به نظر من یک ماساژور قطعا باید تواناییهای مخصوص را داشته باشد تا بتواند این کارها را انجام دهد و جسم و روح بیمار را توامان درمان کند.
وی بیان کرد: به نظر من بسیار مفید خواهد بود اگر مردم به جای درمانهای زمانبر، به مرکز ماساژهای مجهز مراجعه کنند تا به واسطه آن، هم جسم و هم روح خود را درمان کنند. تمام این درمانهای ما به همراه موسیقیهای آرام و ملایم است و بعد از اتمام، احساس بیمار این خواهد بود که بدنش بسیار راحت و روحش بسیار آرام شده است.
این ماساژور اضافه کرد: بحث تبلیغات در شناساندن این مقوله و تکنیک درمانی، بسیار موثر است. از طرفی چون مردم آگاه نیستند و اطلاع رسانی در این خصوص انجام نمیشود و مردم از فایدههایی که ماساژ درمانی بر روح و جسمشان دارد، آگاهی ندارند، استقبال از این امر فعلا زیاد نیست ولی به تدریج در حال جا افتادن و گسترش یافتن است. خود من بیشتر مراجعهکنندگانم افرادی هستند که با من ارتباط دارند؛ مانند ورزشکاران، فوتبالیستها و یا کسانی که به نوعی با حرفه من آشنایی دارند ولی استقبال مردم عادی آن گونه که باید نیست.
ماساژ در صدر اسلام هم رایج بوده است
تقیزاده بیان کرد: ماساژ به منزله اقیانوسی است که وقتی وارد آن میشویم، آن چنان پهناور و زیبا است که فرد را به وسط میکشد و هیچگاه نمیتوان به انتهای آن رسید. پیامبر اکرم (ص) در کتاب “حلیه المتقین” میفرماید: “اگر یک میت به واسطه ماساژ زنده شد، هیچ گاه تعجب نکنید.” که این نشان میدهد بحث ماساژ حتی در صدر اسلام هم رایج بوده است به طوری که روایت هست که گفته میشود خود پیغمبر اکرم(ص) دراز میکشیدند و کنیزان به بدن وی روغن زیتون میمالیدند. متاسفانه ماها اطلاعات و اطلاعرسانیمان نسب به این موضوعات بسیار ضعیف است. بعضا افرادی هستند که به ماساژورها اجازه نمیدهند حتی دست به بدن آن ها بزنند چرا که احساس خوبی نسبت به این موضوع ندارند. در صورتی که ماساژ حتی در میان حیوانات وحشی نیز وجود دارد ولی ما انسانها از این موضوع گریزان هستیم و دلیل آن نیز این است که حتی یک بار هم ماساژ را تجربه و لمس نکرده ایم و حتی یک بار هم در مورد آن تحقیق نکردهایم که این تکنیک چه فواید گستردهای برای جسم و روحمان دارد.
وی گفت: در دنیای ماشینی امروزی که مشکلات روحی و افسردگی در آن بیداد میکند، ماساژ است که میتواند این تالمات روحی را کم و زندگی را زیبا کند. خیلی از افرادی که به مرکز ما یا بعضا مراکز دیگر ماساژ درمانی مراجعه میکنند، اذعان میکنند که “این جا تنها جایی است که ما احساس آرامش میکنیم” که این واقعا جمله زیبایی است. به عقیده من این آرامش را انسان در جای دیگری نمیتواند بیابد و اگر نظر من را بپرسید، میگویم بهترین لذت روحی دنیا ماساژ است گرچه خیلیها عقیده دارند موسیقی است! و دلیل آن هم این است که ماساژ را تجربه نکردهاند و یا شخصی که آن ها را ماساژ داده، خیلی در این مقوله کارآمد نبوده است.
ماساژ دارای سبکهای مختلفی است
این ماساژور با تاکید بر این که ماساژ و ماساژ درمانی با یکدیگر تفاوت دارند، افزود: همان گونه که گفتم ماساژ دنیای گستردهای دارد که به عنوان نمونه میتوان به ماساژهای شرقی و غربی اشاره کرد. ماساژ تایلندی، هندی، ژاپنی و مالزیایی، در دسته ماساژهای شرقی و ماساژهایی همچون سوئدی و روسی در زمره ماساژهای غربی قرار میگیرند که هر کدام سبک مخصوص به خود را دارا هستند. از طرفی سبکهایی نیز ابداع شده که به قول معروف پیاز داغ ماساژ را زیاد کردهاند که از این دست میتوان به ماساژ با سنگ داغ، شکلات داغ، چوب، پا و … اشاره کرد.
ماساژ، عمر پزشکی فرد را افزایش میدهد
وی ادامه داد: به نظر من هر لمسی یک نوع ماساژ است و بستگی دارد چگونه القا شود. از طرفی هر شخصی کد روحی مخصوص به خود را دارد که در واقع روح او با آن کد مخصوص باز میشود. لمس نیز به همین گونه میباشد و هر شخصی لمس را به یک طور خاص میپذیرد. بعضی خواستار ماساژ عمیق هستند، برخی علاقهمند به ماساژ آرامبخش روحی هستند، عدهای ماساژ متوسط را میپسندند و عدهای هم ماساژ درمانی، رفع خستگی و تقویتی و ورزشی را؛ بنابراین ماساژ صرفا جهت بیماری به کار نمیرود ولی در مجموع شخصی که ماساژ میگیرد از خیلی از بیماریها پیشگیری کرده است. چرا که بدین وسیله بدن خود را تقویت میکند، بسیاری از سموم بدن وی دفع میشود، گردش خون او بالا میرود، قلب او تقویت میشود، چشم فرد تقویت میشود و در نهایت عمر پزشکی او بیشتر میشود.
عضو کادر پزشکی تیم فوتبال فولادخوزستان خاطرنشانکرد: اخیرا تحقیقات علمی نشان داده که عمر ورزش افزایش یافته است که به عقیده من بخشی از این مساله به ماساژ برمیگردد. چرا که ورزشکاران پیش از ورود به مسابقات نوعی ماساژ به نام ماساژ Pre-event (ماساژ پیش از مسابقه) میگیرند، یعنی ماساژور کاری میکند که عضلاتی که در ورزشکار به حالت خواب رفته است، به حالت نیمهبیدار در میآید. این نوع ماساژ بسیار کوتاه و سریع است و باعث میشود عضلات ورزشکار برای مسابقه یا انجام فعالیت در حالت آماده باش باشد.
وی ادامه داد: اصولا ورزشکار قبل از فعالیت باید عمل Warm-up (گرم کردن) انجام دهد. این گرم کردن به روشهای مختلفی انجام میشود که یکی از آنها ماساژ است و سایر موارد، شامل دویدن و حرکات کششی است. در واقع هدف از ماساژ قبل از مسابقه، افزایش گردش خون در عضلاتی است که پیش از مسابقه خواب بودهاند و فعالیتی نداشته بودند و در واقع به واسطهی ماساژ، عضلات ورزشکار را آماده شروع فعالیت میکنیم که این باعث میشود اولا ورزشکار یا فوتبالیست دیرتر دچار گرفتگی عضله شود؛ زیرا عضلاتش آماده است و دوم باعث میشود ورزشکار دیرتر مصدوم شود؛ زیرا عضلاتش فیت و نرمال و کاملا آماده فعالیت سنگین است. روی هم رفته میتوان گفت ماساژ در ورزشکاران توانایی عضلانی را افزایش میدهد که بالا رفتن این توانایی به تبع باعث بالا رفتن کارایی عضلات نیز میشود.
نقش ماساژور در تیمهای ورزشی
تقیزاده اظهار کرد: ماساژور با اینکه در کادر پزشکی تیمهای ورزشی در سطح دون پایه است ولی نقش اساسی را ایفا میکند و بازیکنان وابستگی شدیدی به ماساژور دارند و به نظر من هر ورزشکار حرفهای میبایست در کنار خود یک ماساژور حرفهای نیز داشته باشد. وجود ماساژ در کنار ورزشکار به جهت پیشرفت او، کاهش مصدومیتها، تقویت عضلات، دفع اسید لاکتیک در بدن و مهمتر از همه درمان روحی ورزشکاران، از اهمیت والایی برخوردار است.
وی افزود: قشر ماساژور مقداری در جامعه مظلوم واقع شده و به نظر من وقت آن رسیده که به این قشر زحمتکش بهای بیشتری داده شود. چرا که واقعا ماساژورها در آماده کردن ورزشکاران جهت تمرین و مسابقه نقشی غیرقابل انکار دارند.
لزوم وجود یک ماساژور حرفهای در کنار هر ورزشکار حرفهای
این ماساژور بیان کرد: در کادر پزشکی تیمها که در راس آن پزشک تیم و سپس فیزیوتراپ میباشند و هر کدام نقش خاص خود را دارند، ماساژور در جایگاه سوم قرار دارد. با این حال آنها واقعا زحمت زیادی میکشند. چرا که ماساژور صرفا با صحبت کردن نمیتواند کار خود را راه بیاندازد بلکه باید حتما زحمت بکشد، جان بکند، لمس کند و کار فیزیکی انجام دهد تا بتواند تاثیر لازم را داشته باشد. بنابراین اعتقاد من این است که یک ورزشکار حرفهای اگر در کنار خود یک ماساژور حرفهای نیز داشته باشد، قطعا به پیشرفت خواهد رسید. کما اینکه خیلی از ورزشکاران بودهاند که با ماساژور پیشرفت کردهاند.
به عنوان مثال احسان حدادی قهرمان پرتاب دیسک ما به تنهایی دو ماساژور دارد و یا جواد نکونام و علیرضا منصوریان از قدیمالایام ماساژور داشتهاند. اخیرا مطلبی در خصوص کریستیانو رونالدو مطالعه کردم که خبرنگاری از او پرسید “چرا اصلا مصدوم نمیشوی؟” و پس از تحقیق در زندگی شخصی او متوجه شدند که او پس از هر جلسه تمرین به استخر و سونا و جکوزی میرود و ماساژور مخصوص نیز دارد. مسی نیز ماساژور مخصوص به خود را دارد. تیم فوتبال منچستریونایتد حداقل پنج شش ماساژور دارد. چنانچه نمونههای داخلی را نیز بخواهیم مدنظر قرار دهیم، تیم پرسپولیس چهار ماساژور دارد، استقلال و نفت تهران سه ماساژور و فولاد خودمان هم دو ماساژور دارند. بنابراین نقش ماساژورها روز به روز در حال افزایش است.
در بحث ماساژ، اول تجربه و بعد تحصیلات
وی با اشاره به تحصیلات ماساژور عنوان کرد: برای ماساژور تحصیلات هم مهم است ولی در کل مدرک، تکهای کاغذ بیش نیست و آن چیزی که در وهله نخست اهمیت دارد تجربه ماساژور است و آن تجربه است که باعث میشود ماساژور با لمس افراد متوجه بیماریها و مشکلات آنها شود. ماساژور با لمس افراد است که متوجه میشود عضلات گرفته، کشیده و یا در چه مرحلهای هستند. اینها مواردی است که فقط ماساژورهای حرفهای متوجه آن میشوند. این موارد تنها با تحصیل نه و بلکه با تجربه به دست میآید. تحصیل در واقع مکمل تجربه است؛ کما اینکه ما پزشکانی در زمینه ارتوپد داریم که دارای مدرک دکتری هستند ولی زمانی که بحث ماساژ پیش میآید، آنها به نوشتهها و مطالبی که قبلا خواندهاند، رجوع میکنند و نه چیزهایی که لمس کردهاند.
لغت “عادت” در بحث ماساژ معنایی ندارد
تقی زاده در پاسخ به سوالی در خصوص تفاوت ماساژ حرفهای و مشت و مال عادی، گفت: به خیلیها میگوییم بیا ماساژت دهیم یا به دفتر بیا و ماساژ بگیر و در پاسخ میگویند اگر بیایم و ماساژ بگیریم بد عادت میشویم و به آن عادت میکنیم. این لغت “عادت” کلمه درستی در مقولهی ماساژ نیست و تنها در موارد دیگر صدق میکند و نه ماساژ درمانی. بحث من این است که، کسی که ماساژ میگیرد در حقیقت جسم و روح او درمان میشود و درمان جسم و روح نیز در نهایت منجر به افزایش عمر پزشکی میشود.
ماساژ غیرحرفهای بافت عضلات را دچار التهاب میکند
وی افزود: تمام افراد در طول زندگی به دنبال به دست آوردن احساس خوب هستند و این احساس خوب به واسطه خیلی چیزها مانند غذای خوب، موسیقی خوب، دوستان خوب و کار خوب کسب میشود اما این احساس خوب به مراتب خیلی راحتتر و ارزانتر به وسیله ماساژ و برای مدت طولانی ممکن است حاصل شود و این نکتهای است که کمتر به آن توجه میشود.
بعضیها که در منزل به اصطلاح مشت و مال میکنند متاسفانه از زور خیلی زیاد استفاده میکنند، ناشیانه داخل رگها را میگیرند و یا روی ستون فقرات فشار زیاد میآورند و به قول معروف بدن را میشکنند. بعضا نیز دیده شده است قسمتهایی از بدن را به صورت غیرحرفهای میکشند و فشار میدهند. این کارها باعث میشود در کوتاه مدت فرد احساس راحتی داشته باشد ولی در درازمدت، بافت عضلات، بافت ستون فقرات و یا وَریدهای بدن دچار التهاب میشوند و عوارض خیلی بدی پیدا میکنند.
بنابراین توصیه من این است که کار را باید دست کاردان داد و کسی این کار را انجام دهد که واقعا تخصص این کار را داشته باشد، لذا تفاوت بسیاری بین ماساژ و مشت و مال وجود دارد. توصیه من به افراد این است که برای یک بار هم که شده بیایند و این مساله را تجربه کنند و مطمئن هستم مورد پسند آنها قرار میگیرد چرا که به وسیله ماساژ لحظات بسیار خوب و زیبایی را خواهند گذراند و این مساله برای جسم و روحشان تجربهای بسیار دلپذیر خواهد شد و مطمئنا دیگر آن را ترک نخواهند کرد.
وی با تاکید بر اینکه اطلاعرسانی در قبال این نوع درمان ضعیف است، اضافه کرد: متاسفانه مردم تا دچار یک پا درد ساده میشوند به فیزیوتراپ مراجعه میکنند. در جلسات فیزیوتراپی هم کلی زمان صرف میشود و حتی از برق استفاده میشود. البته بنده اصلا قصدم زیر سوال بردن فیزیوتراپی و یا فیزیوتراپها نیست و نمیخواهم خدای نکرده توهینی به قشر شریف پزشکان و یا فیزیوتراپها کرده باشم بلکه من در راستای کار خودم صحبت میکنم و هر کسی نیز تنها میتواند در خصوص حرفه خودش صحبت کند.
پزشکان زحمت کشیدهاند، سالها رنج کشیدهاند تا تخصص خود را به دست بیاورند و واقعا هم گاهی اوقات لازم است که به آنها مراجعه کنیم و از آنها استفاده کنیم چرا که نقش انکارناپذیری در درمان بیماران ایفا میکنند؛ کما اینکه خیلی مواقع پیش آمده که فرد مثلا برای مشکل زانو به من مراجعه کرده و من به او گفتم که هیچ تخصصی در مشکل شما ندارم و باید به پزشک متخصص مراجعه کنید یا بعضا پیش آمده کسانی برای مشکل التهاب دیسک مراجعه کردهاند که من توصیه کردم حتما باید عکسبرداری کنند و به ارتوپد یا جراح مراجعه کنند تا مشکلشان حل شود. من نیز تنها در بخش عضلانی و روحی افراد صحبت میکنم و به بخش پزشکی مساله ورود نمیکنم
ایسنا: