پرورش اعتماد بنفس در زنان چگونه میسر می شود و خانم هایی که اعتماد به نفس بالایی دارند چگونه به آن دست پیدا کرده اند؟
خانمی با اعتماد به نفس باشید
من می‌دانم نمی‌توانم مثل مریم موفق باشم، هر چقدر هم تلاش کنم به گرد پای او نمی‌رسم؛ سخنوری او بی‌همتاست، زیبایی‌اش هم جای خود تحصیلات و موقعیت اجتماعی‌اش هم که از هزاران مرد برتر است.
ما از بچگی دوست هم بودیم، تفریحات و سرگرمی های یکسانی داشتیم، به یک مدرسه رفتیم و با هم درس خواندیم، اما او فارغ التحصیل چه رشته و دانشگاه خوبی شد، اما من… جدیدا هم شنیده ام با وجود بچه، قصد دارد برای گرفتن دکتری اقدام کند! براستی دلیل موفقیت مریم چیست؟
چگونه توانسته است خودش را تا این حد بالا بکشد و با تمام سختی ها و مشکلات زندگی اش، همچنان به سعی و تلاش خود ادامه دهد؟
همه می گویند: رمز موفقیت مریم چیزی نیست جز اعتماد به نفس بالایش، کاش من هم مثل او بودم!
اعتماد به نفس چیست؟ احساس اطمینان نسبت به خود و نحوه احساس فرد درباره «من» خویش را اعتماد به نفس می گویند، حال با این توصیف، به سوالات زیر پاسخ دهید:
شما راجع به خودتان چگونه فکر می کنید؟ آیا نظر مساعدی نسبت به خودتان دارید؟ آیا نقاط ضعف و قوت تان را می شناسید؟ آیا به خودتان احترام می گذارید؟ آیا خود و عقایدتان را باور دارید؟ آیا خودتان را همان گونه که هستید دوست دارید؟
و… اگر پاسخ شما به سوالات اخیر مثبت است، در این صورت می توان گفت شما دارای من قوی و ایده آلی هستید، اما اگر نظر مساعدی نسبت به خودتان ندارید یا مدام خودتان را بی ارزش قلمداد می کنید و احترامی برای خود قائل نمی شوید، باید گفت که شما از یک من ضعیف و شکننده برخوردار هستید.
گرچه نظرات افراد نسبت به خودشان در موقعیت های مختلف زندگی متفاوت است، مثلا ممکن است در یک موقعیتی، فرد خودش را قوی و توانا بپندارد، ولی در موقعیتی دیگر، خودپنداری ضعیف از خویش داشته باشد.
مع الوصف، بسیار جای تاسف است که برخی از زنان، بیشتر به جنبه های ضعیف خود نگاه می کنند و تمام توجه شان را روی نقاط ضعف شان متمرکز می کنند نه بر امتیازاتشان.
روان شناسان معتقدند خانم ها به طور غریزی، بیشتر از آن که به خود توجه کنند، بر مسائل پیرامون شان متمرکز می شوند و این کاملا طبیعی است که زمان کمتری برای پیشرفت و ارتقای اعتماد به نفس خویش بیابند.
از سوی دیگر، هرگز نمی توان از تاثیر مهم عوامل تربیتی و اجتماعی بر این خصیصه زنان چشمپوشی کرد، چه بسا از ابتدای تاریخ، دختران بیش از آن که به داشتن جسارت و اعتماد به نفس تشویق شوند به انفعال و بی ارادگی ترغیب شده اند.
زنان و مردان در عین وجود تفاوت هایی، از همه لحاظ باهم برابرند. کم ندیده ایم زنان باهوش و با زکاوتی را که همپای مردان هستند و بسان آنان موفق، اما وجود تفاوت های جنسیتی و فرهنگی گاه باعث می شود زنان در مقابل مردان ضعیف پنداشته شوند.
مثلا مردان در مواجهه با سختی و پیچیدگی یک کار، مقاومت بسیار نشان داده و برای مقابله با آن تلاش خود را مضاعف می کنند.
این در حالی است که اکثریت قریب به اتفاق زنان، در اولین گام، احساس ضعف و شکست کرده، توانایی و کفایت خود را زیر سوال می برند و با از دست دادن اعتمادبه نفس شان، کارایی کمتری از خود نشان می دهند.
مواجهه زنان با مسائلی چون ساعات کاری زیاد، اما حقوق پایین، توجه کم و استفاده زیاد از آنها در شغل های نامتناسب و… باعث شده است عزت نفس آنان خدشه دار شود و عرصه بر آنان تنگ شود تا جایی که در مقایسه با مردان، تاب مواجه با مشکلات را نداشته و به هنگام رویارویی با مسائل سخت و دشوار احساس ناتوانی و ضعف کنند و توانایی کمتری برای نشان دادن شایستگی های خود داشته باشند.
اگر زنان بدانند اعتماد به نفس رمز پیروزی و موفقیت همیشگی آنهاست، قطعا جور دیگری خواهند اندیشید و رفتار خواهند کرد.
اعتماد به نفس سلاح موثری برای دفاع از خویشتن خویش در مقابل دیگران است، هیچ فردی همیشه این سلاح را در دست ندارد یا تنها با مجهز کردن خویش به این فکر که «اعتماد به نفس پایینی دارم»
یا همه می گویند: «اعتماد به نفس بالایی دارم»، هرگز نمی توان آن را به دست آورد و این حقیقت بزرگی است که برخی از خانم ها برای ارتقا و تقویت اعتماد به نفس خویش با دشواری های خاصی روبه رو هستند.
هیچ یک از ما مجهز به سلاح اعتماد به نفس نیستم و با آن پا به دنیا نگذاشته ایم، اما می توانیم با چند روش ساده اعتمادبه نفس مان را افزایش دهیم.
خودآگاهی
شما راجع به خودتان چه نظر و عقیده ای دارید؟ درک و فهم این حقیقت و آگاهی از ابعاد وجودی خویش، نخستین گام برای تقویت و بالا بردن اعتماد به نفس تان است.
در دومین گام، لازم است از خودتان بپرسید که در چه زمان و موقعیت هایی چرا در برخی از جنبه های زندگی تان اعتماد به نفس کافی ندارید؟ آگاهی از این امر باعث خواهد شد که در مسیر صحیحی برای تقویت اعتماد به نفستان گام بردارید.
به زبان بدنتان توجه کنید
به حرکات بدن، دست و صورت خود توجه کنید، بهتر است با چهره ای شادان و تبسمی بر لب وارد جمعی شوید و به هنگام گفت وگو با اطرافیانتان، در چشمان آنها نگاه کنید، برقراری تماس چشمی، عادت افرادی با اعتماد به نفس بسیار بالاست.
از سوی دیگر، فارغ از چگونگی اندام تان، باید سعی کنید اعتماد به نفس داشته باشید. سعی کنید راست بایستید و خمیده نباشید.
برای راست ایستادن بهتر است نافتان را در جهت ستون فقراتتان عقب داده، شانه هایتان را عقب ببرید و سینه تان را به جلو بدهید.
کمتر جلوی آینه بایستید
برخی از خانم ها مدام جلوی آ ینه، چهره و اندام خود را وارسی می کنند و با مشاهده کوچک ترین چروکی بر صورت یا احساس اضافه وزن، به هم ریخته و شروع به خود سرزنش گری می کنند یا برای مقابله با آن وضعیت، دستاویز هر روش درست و غلط ترمیمی می شوند.
لطفا برای عزت نفس تان هم شده، کمی از آ ینه فاصله بگیرید، نمی گوییم به ظاهرتان اهمیت ندهید، چه بسا آراستگی باعث اعتمادبه نفس بیشترتان می شود، اما هرگز افراط نکنید.
بهتر است بدانید رسیدگی بیش از حد به ظاهر، حواس شما را از جنبه های دیگر زندگی تان که شاید بااهمیت تر و ارزشمندتر باشند، پرت می کند.
در قبال خویش احساس مسئولیت کنید
این نکته را در نظر داشته باشید که تنها و تنها خود شما می توانید زندگی تان را متحول کنید. اگر دست روی دست بگذارید و بنشینید تا موقعیت خوبی به شما پیشنهاد شود یا در فرصتی مناسب تر بخواهید
اهداف تان را پیگیری کنید، باید بدانید که از همین امروز شما بازنده اید و باید فاتحه موفقیت را برای همیشه بخوانید.
یادتان باشد تنها مسیری که می تواند شما را به قله اعتماد به نفس برساند و باعث ابراز وجود واقعی تان شود، همان جاده ای است که خود انتخاب کرده اید و با وجود ترس ها و تردیدهای بی شمارتان، قدم در آن نهاده اید.
به یقین بدانید هیچ شخصی نمی تواند شما را به قله برساند و طعم شیرین موفقیت را به کامتان گوارا کند، فقط خودتان هستید و بس!
مقایسه ممنوع
مورد مقایسه قرار دادن خویش با دیگران یکی از دلایل کاهش اعتماد به نفس است. به طور کلی وقتی شما خودتان را با فرد دیگری مقایسه می کنید.
خصوصیات دیگری را بهتر از خودتان بدانید یا اگر در این مقایسه ها، خودتان را کمتر از دیگران ببینید و هیچ بپندارید، بی تردید خودپنداری تان تضعیف خواهد شد. سعی کنید از این پس به هنگام مقایسه خویش با دیگران تنها به این نکته مهم توجه داشته باشید که هیچ کس کامل نیست و نقاط ضعف و قوتی دارد که کاملا منحصربه فرد است، انحصاری که در یکی قوت محسوب می شود و در دیگری ضعف.
به دنبال تجارب جدید باشید
نهراسید دل به دریا بزنید و تجربه های جدید و هر چیز نوین و جذابی را برای یکار هم شده، امتحان کنید؛ مثلا در کلاس هایی که در زمینه آنها آشنایی چندانی ندارید، شرکت کنید.
بی شک بدانید بررسی و شناخت توانایی ها و قابلیت هایتان در حیطه های جدید، می تواند راهی شگفت انگیز برای اعتماد و اتکا بر خویش باشد.
برای موفقیت و پیشرفت شخصی و حرفه ای خود، در مرحله اول می توانید یک زمینه خاص را انتخاب کنید، سپس هدف گذاری کنید و طرح یک عمل را بریزید، بهتر است مراتب انجام آن را کار مشخص کرده و اقداماتی را که برای دستیابی به آن لازم است را مرحله بندی کنید و برای هر مرحله نیز زمان خاصی را در نظر بگیرید.
قطعا با برنامه ریزی دقیق می توانید هر مرحله از کارتان را براساس طرحی از پیش تعیین شده اجرا کرده و بدون هیچ عذر و بهانه ای آن را به پایان برسانید.
در انجام کارهایتان پافشاری کنید
اگر از پذیرفتن مسئولیتی مدام طفره می روید یا به بهانه مختلف انجام آن را به تعویق می اندازید، باید بدانید
هر چقدر هم اعتماد به نفس داشته باشید، هرگز نمی توانید آن را انجام دهید. اهمال کاری و نتوانستن را دور بریزید، تغییر را از خودتان شروع کنید، یادتان باشد شما می توانید با تغییر رفتارتان باعث ایجاد تغییراتی در احساسات خود شوید.
وقتی در میدان چالشی جدید قرار می گیرید، مقاومت به خرج دهید، به خودتان اعتماد کنید و بی هیچ هراسی عهده دار انجام آن کار شوید.
زمانی که بتوانید با اعتماد و اتکا بر توان خویش، سعی و تلاش کنید و بدون در نظر گرفتن نتیجه کار، عملی را انجام دهید و با جسارت تمام آن را به پایان برسانید، قطعا خواهید توانست اعتماد به نفس واقعی تان را پرورش و تقویت کنید.
اعتماد به نفس صوری و ظاهری می تواند مقدمه ریشه دوانی یک احساس اعتماد به نفس واقعی در درونتان باشد.
الگوبرداری کنید
با مشاهده زنان موفقی که با کهولت سنشان کوهی را جابه جا می کنند یا زنان ورزشکار و هنرمندی که توانسته اند مقام هایی را کسب کنند، راه به جایی نخواهید برد.
به جای کشیدن آهی آرزومندانه و حسرت خوردن، تکانی به خودتان بدهید و به پا خیزید، شما می توانید، اگر بخواهید حتما می توانید، همین جا و همین حالا به خودتان اعتماد کنید.
آرزوهای محالتان را در آغوش بکشید و به یکی از واقعیت های زندگی تان تبدیل کنید. اگر در اطرافتان شخص موفقی را می شناسید که می تواند یکی پس از دیگری مسئولیت کارهای جدید و گاها همراه با ریسک بالا را عهده دار شود، گفت وگو کنید و از او بپرسید که رمز موفقیتش چیست و چگونه می تواند آن مسئولیت های خطیر را بر عهده بگیرد و آنها را به نحو احسن انجام می دهد؟
نهراسید، از افراد موفق کمک بخواهید، قطعا آنان از کمک کردن به شما خوشحال خواهند شد، چراکه به این طریق تلاش ها و تشویق هایی که موجب شده امروز به چنین موقعیتی دست یابند، برایشان تداعی خواهد شد، قطعا یادآوری آنها بسیار دلچسب و خوشایندشان است.
مدیریت را از جزئی ترین ها شروع کنید
هر هفته زمانی را برای مرتب کردن و مدیریت چیزهایی کوچک و مهم قرار دهید، چه بسا این کار باعث می شود شما احساس کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشید.
مثلا، با تمیز کردن کیف و کمدتان شروع کنید تا به مرحله تدارک مایحتاج یک مهمانی عصرانه برسید، بی شک به این طریق می توانید اعتمادبه نفس تان را بتدریج پرورش و تقویت کنید.
به خدا توکل کنید
همیشه به خالق متعال توکل کنید، با توکل به قدرت لایتناهی، احساس درونی مثبت و بهتری خواهید داشت و با اطمینان خاطر بیشتری پیش خواهید رفت چراکه به یقین می دانید تکیه گاه مطمئنی دارید که در تمامی لحظات و اتفاقات همراه شماست و یاری تان خواهد کرد.
نسرین صفری/ روان شناس
