در این بخش می خواهیم به بررسی خواص درمان زهر مار کبرا بپردازیم سمی که از این حیوان ترشح می شود خواص دارویی فراوانی دارد. به همین دلیل هر لیتر آن با مبلغ بالایی خرید و فروش می شود.
یکی از گرانترین چیزهایی که در جهان وجود دارد، از جنس نفت نیست بلکه مایعی است که از یک خزنده خطرناک بیرون میآید؛ یعنی زهر مار کبرا. زهر مار کبرا مایعی است که برای هر لیتر آن باید 118 میلیون تومان پول داده شود. این ماده برای تولید دارو و درمان بیماریهایی همانند پارکینسون، آلزایمر، شیزوفرنی و افسردگی به وفور مورد استفاده قرار میگیرد.
زهر مار از دوران قدیم مصارف زیادی داشته است که شاید مهمترین استفاده آن مسموم کردن دشمنان بوده است اما همه مارها سمی نیستند و زهر همه مارهای سمی نیز کشنده نیست.
براساس آمار سازمان جهانی بهداشت از میان ۳۰۰۰ گونه مار، حدود ۶۰۰ گونه سمی هستند و بیش از ۲۰۰ گونه آنها از لحاظ پزشکی مورد توجه هستند.
مارهای سمی در اغلب نقاط جهان بجز نواحی بسیار سرد نزدیک به قطب شمال و جنوب یافت میشوند. آنها دارای سری مثلثی شکل، مردمک چشم بیضوی و دمی کوتاهتر هستند، در حالیکه انواع غیر سمی دارای سری گرد، مردمک گرد و دم بلندتر و معمولا فعالتر و سریعتر از گونههای سمی هستند.
انواع نیمه سمی، مشخصات مارهای غیر سمی را دارند اما دم آنها کمی بلندتر است. برای مردم عادی و بخصوص آنها که هدف حمله مار قرار میگیرند تشخیص سمی یا غیرسمی بودن مار چندان آسان نیست، اما به یادآوردن مشخصات ظاهری مار برای درمان بسیار حیاتی است.
ترکیبات زهرمار در گونههای مختلف و همینطور در هر گونه بر اساس سن، فصل و زمان آخرین ترشح متفاوت است. ترکیبات اصلی آن پروتئین و پلیپپتیدهایی که خاصیت آنزیمی و سمی دارند.
زهرمار از طرق مختلف اثر میکند. در برخی از گونهها، زهر ترشح شده بر روی سیستم عصبی اثر میگذارد، بدین صورت که اعصاب یا پیامرسانهای عصبی (نوروترانمسیترها) را درگیر کرده و از کار میاندازد. در گونه های دیگر زهرمار بر روی سیستم قلبی و عروقی اثر گذاشته و باعث میشود ضربان قلب دچار اختلال شود که میتواند به مرگ منجر شود.
در گونه های دیگر، زهر به سیستم گردش خون حمله کرده و با همولیز (تخریب) گلبول های قرمز باعث ایجاد لخته و نهایتا مرگ میشوند. در برخی گونهها هم سم به سایر اندام ها از جمله کلیه و عضلات آسیب زده و گاهی باعث مرگ میشود.
باشگاه خبرنگاران جوان