شروع دقیق شب قدر برهیچکس معلوم نیست روایات و احادیث گوناگونی در مورد این شب وارد شده است. تحقیقات زیادی درباره این شب صورت کرفته است. شب قدر شب 23 ماه مبارك رمضان هرسال شب قدر نامیده می شود. در این شب قرآن بر پیامبر اکرم (ص) نازل شده است. در روایات مختلفی شب ۲۱، ۲۳، ۲۵، ۲۷، ۲۹ را شب قدر دانسته اند.
ما در قرآن تصريح به اينكه شب قدر در همة نقاط زمين يك شب است نداريم بلكه آنچه داريم اين است كه قرآن در شب قدر نازل شده مثل اينكه گفته شود: فلان عمل در روز عيد قربان بايد انجام بشود، خوب همانطوري كه از اين كلام استفاده نميشود كه روز عيد قربان در سال يك روز است يا چند روز بلكه از قرائن خارج از اين جمله فهميده ميشود كه روز عيد قربان روزِ دهم ذيالحجه است همين طور هم از جملة شريفة: إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ استفاده نميشود كه شب قدر آيا يك شب در طول سال است يا چند شب بلكه از قرائن خارج از اين آية كريمه استفاده ميشود كه مثلاً شب قدر روز 23 ماه مبارك رمضان است و امّا اينكه شب قدر شب 23 ماه مبارك رمضان در ايران مثلاً است نه شب 23 ماه مبارك رمضان در آمريكا مثلاً ، چنين نصّي وجود ندارد.
بله ممكن است كسي بگويد:
چون بركت ليلة القدر به بركت نزول ملائكه و روح همراه با سلامتي و سلام است و آنها بر حجت خدا در آن زمان (چه حجت خدا حضرت آدم صفيّ الله باشد و چه حضرت امام زمان (عج)؛ نازل ميشوند و كل امر را بر آنها عرضه ميكنند لذا مردم در آن شب در حال دعاء و نماز هستند و صاحب الامر مشغول امر نزول ملائكهاي است كه بر او نازل ميشوند، پس ليلة القدر شب 23 ماه مبارك رمضان در منطقهاي است كه حجت خدا جلّ و علا در آنجا قرار دارد.
در جواب اين سخن ميشود اين چنين گفت كه: «ليلة القدر خيرٌ من الف شهر» شب قدر از هزار ماه بهتر است، چه شب آنجايي باشد كه حجت خدا در آنجا قرار دارد و چه شب مكاني باشد كه حجت خدا در آنجا حضور ندارد، لكن نزول ملائكه و روح در شب قدر مكاني است كه امام ـ عليه السّلام ـ در آنجا حضور دارد. مَثَل ليلة القدر مَثَل شب جمعه ميشود كه فضيلت براي همه دارد و شب جمعة بعضي مناطق با روز پنجشنبه ديگر مناطق همزمان است منتهي در شب جمعه فيوضاتي بر امام ـ عليه السّلام ـ نازل ميشود كه به فكر ديگران هم نميرسد.
و بعبارتي ديگر ميتوان اين چنين جواب داد: در شب قدر هر منطقهاي ملائكه و روح همه نازل ميشوند لكن در شب قدرِ منطقهاي كه امام ـ عليه السّلام ـ حضور دارد كل امور همة مناطق را خدمتش عرضه ميكنند.
يا گفته شود: ملائكه و روح در شب قدرِ هر منطقهاي نازل ميشوند منتهي در شب قدر منطقة امام ـ عليه السّلام ـ امورِ مربوط به آن منطقه را بر آن حضرت عرضه ميكنند و در شبِ قدرِ مناطقِ ديگر باز هم بر امام نازل ميشوند و لكن امور مربوط به آن ديگر مناطق را خدمتش عرضه ميكنند.
خلاصه كلام اينكه فرض وحدتِ شب قدر مستلزم اين است كه شب قدر مخصوص ناحيهاي خاص از زمين باشد و لو اينكه روزِ شروع ماه مبارك رمضان نسبت به همة نقاط كرة زمين واحد باشد مثلاً فرض كنيم روز 5/ 8/ 1382 هـ .ش باشد چون شب همة نقاط زمين همزمان نيست بلكه انتهاي شب يك منطقه و لحظه اول روزش همزمان با لحظه اولِ شب منطقة ديگر است و آنچه از آيه متبادر به ذهن ميشود اين است كه شب قدر در هر نقطهاي از روي زمين شروعش با اول شب در آن نقطه و پايانش با طلوع فجر در آن نقطه است، نه اينكه شروع شب قدر از اول نقطهاي باشد كه در آن نقطه شب شروع ميشود و پايانش طلوع فجر در آخرين نقطهاي باشد كه شب پايان بپذيرد. مثلاً شروع ليلة القدر از اول شب در نقطة A باشد و همينطور ادامه پيدا كند و هر جا ساية شب ميرود ليلة القدر هم به همراه او برود تا به آخرين نقطه كه در آنجا شب ميشود برسد و در آنجا توقف كند تا فجر طالع شود و اختصاص شب قدر به ناحيهاي خاص شايد هماهنگ با اطلاق روايات كه در بابِ اعمال شب 23 ماه مبارك رمضان است نباشد (چون گفتيم: و لو ماه مبارك رمضان يك روز خاص براي همة نقاط زمين شروع بشود ولي چون در زمان شروع و زمان پايان شب با هم اختلاف دارند پس بعضيها اعمال را بايد در روز انجام بدهند نه در شب). همچنين با وسعتِ رحمت الهي هم شايد هماهنگ نباشد.
منبع: سایت اعتقادات