اگر شما هم جزء مادران بارداری هستید که وارد ماه چهارم بارداری خود شده اید، به شما تبریک می گوییم. شما توانسته اید سه ماهه اول بارداری خود را با موفقیت سپری کنید و وارد سه ماهه دوم بارداری شوید. بر خلاف سه ماهه اول، در سه ماهه دوم بارداری شرایط آرام تری خواهید داشت. در این مطلب به بیان مراقبت ها و توصیه های لازم در ماه چهارم بارداری خواهیم پرداخت.
کودک شما در ماه چهارم بارداری چگونه تغییر می کند؟
تغییرات زیادی در جنین در حال رشد اتفاق افتاده است. نوزاد شما دیگر جنین نیست. در این ماه فرآیند رشد سریع تر است.
– چشم های نوزاد از نزدیک گردن به اطراف سر انتقال پیدا می کنند.
– گردن بلندتر می شود و چانه قابل تشخیص خواهد بود.
– صورت فرزند شما در حال تشکیل است.
– اثر انگشت او تشکیل شده است.
– فرزند شما شروع به پاسخگویی به عوامل خارجی می کند. او در این مرحله شروع به ضربه زدن می کند.
– بدن فرزند شما با موهای نازکی پوشیده شده است. ابروها و موها در اواسط ماه شروع به رشد می کنند.
– جنین در این ماه شروع به مک زدن انگشت خود می کند. در هفته سیزدهم بارداری بیست دندان جنین تشکیل شده است.
– اندام جنین در این ماه حرکت می کنند و سیستم عصبی او نیز شروع به کار کرده است.
ماه چهارم بارداری و تغییرات در بدن مادر
مهم‌ترين تجربه‌اي كه قرار است در اين سه ماه لذتش را ببريد، حركات جنين است. بالاخره در اين ماه با حس كردن حركت جنين در رحم‌تان به شما ثابت مي‌شود كه بارداريد. در این جا تغییراتی که در ماه چهارم بارداری احساس می شود ذکر می نماییم:
1-حساسيت روانی
نوسانات خلقي كمتري در اين سه ماه اتفاق مي‌افتد. ممكن است مدام نگران اين باشيد كه ناخواسته به جنين آسيب بزنيد يا حتي از اين ناراحت باشيد كه ظاهرتان به هم مي‌ريزد. حتي اين حس ممكن است سراغ‌تان بيايد كه آيا مي‌توانيد مادر خوبي باشيد و نگران توانايي‌هاي‌تان در اجراي امور خانه باشيد. اما نگران نباشيد، همه اينها طبيعي است.
2-يبوست
افزايش توليد پروژسترون باعث كاهش حركت عضلات شكمي شده، بنابراين يبوست اتفاق مي‌افتد. در طول بارداري آب كمي در روده شما جذب مي‌شود و اين يبوست را تشديد مي‌كند. قرص آهني كه براي كم‌‌خوني مصرف مي‌كنيد هم در اين موضوع دخيل است.
راه حل:
- آب زيادي مصرف كنيد و هر روز ورزش كنيد
- اين غذاها را هم در رژيم غذايي‌تان قرار دهيد: • غلات: استفاده از نان و بيسكويت‌هاي سبوس‌دار
• ميوه‌هاي فيبري: سيب با پوست، توت‌فرنگي، گلابي با پوست، انبه و موز
• ميوه خشك: خرما، قيسي، آلو و انجير
• سبزي‌هاي سرشار از فيبر: لوبيا، بروكلي، كاهو، كلم، سيب‌زميني و گوجه فرنگي
3-سوزش سر دل
سوزش سر دل يك علامت جديد و اذيت‌كننده در اين ماه است. در اين دوران هورمون‌ها باعث مي‌شوند، دريچه‌اي كه در بالاي معده قرار دارد باز شده و درنتيجه اسيدها به مري بازگردند. سوزش دل زماني بدتر مي‌شود كه دراز بكشيد.
راه حل:
- از خوردن غذاهاي پرادويه و چرب پرهيز كنيد.
- وعده‌هاي غذايي كوچك اما مكرر داشته باشيد.
- شب‌ها قبل از خواب يك ليوان شير بخوريد
- از پزشك متخصص بخواهيد آنتي اسيدهايي كه در دوران بارداري مي‌توانيد استفاده كنيد، براي‌تان تجويز كند.
4-تغييرات پوست و مو
هورمون ها مي‌توانند رشد مو و وضعيت پوست تان را غيرقابل پيش‌بيني كنند. موهاي‌تان ممكن است ضخيم‌تر شود يا حتي دچار ريزش مو شويد. اما به‌طور كلي در دوران بارداري موهاي خشك، خشك‌تر مي‌شود و موهاي چرب، چرب‌تر. پوست‌تان هم مي‌تواند در رنگ و بافت شفافيت سابق را نداشته باشد و برخي عروق خوني كوچك زير پوست‌تان قابل مشاهده باشد.
راه حل:
اين مشكلات معمولا با استفاده از كانسيلر قابل ترميم است. اگر پوست‌تان در دوران بارداري حساس‌تر شد حتما از محصولات مراقبت پوستي ضدحساسيت استفاده كنيد.
5-خروپف
در دوران بارداري راه‌هاي هوايي به دهان و بيني باريك مي‌شود و هورمون‌هايي كه ليگمان‌هاي شما را براي تولد به حالت استراحت درمي‌آورد، ممكن است درباره عضلات راه‌هاي هوايي هم همين كار را كرده باشد و گلوي شما را هنگام نفس كشيدن دچار لرزش كند. تورم بيني هم يكي از دلايل ايجاد خروپف است.
راه حل:
بهترين راه اين است كه از دستگاه‌هاي مرطوب‌كننده هوا در اتاق خواب استفاده كنيد.
6-گرفتگی بینی
در این ماه خون دماغ، گرفتگی گوش و گرفتگی بینی شما را آزار می دهد. این مسئله به خاطر افزایش خون درغشاهای مخاطی است.
آزمایش هایی که در ماه چهارم بارداری توصیه می شود:
پزشک شما آزمایش های زیر را بررسی سلامتی نوزاد پیشنهاد می کند:
آزمایش های چهارگانه:
- آزمایش خون برای بررسی عقب افتادگی.
- آمنیوسنتز: آزمایشی که بر روی مایع آمونیوم انجام می شود.
- سایر آزمایشات خون و اسکن ها.
ورزش مناسب در ماه چهارم بارداری
– انجام تمرین‌های ورزشی موجب می‌شوند که با بزرگ شدن شکم خود راحت‌تر کنار بیایید و وضعیت جسمانی شما مناسب‌تر باشد. در دوران بارداری تمرین‌های ورزشی سبکی انجام دهید که به شما فشار وارد نکنند.
– در اين ماه لازم نيست ورزش هايي مانند كار با وزنه روي نيمكت را كه براي كمرتان انجام مي‌داديد، متوقف كنيد. در اين حالت قلب شما بالاتر از جنين قرار دارد و آسيبي متوجه جنين نمي‌شود.
– اگر شنيده‌ايد كه نبايد به پشت بخوابيد و از قضا مدتي به اين حالت ورزش كرديد، نگران نباشيد، بدن شما راهي براي اعلام وضعيت ناراحت به شما دارد و شما قبل از اينكه به جنين آسيبي وارد كنيد، نسبت به اين وضعيت آگاه خواهيد شد. مثلا اگر همين‌طور كه به پشت خوابيده‌ايد حالت تهوع به شما دست داد، يك علامت براي تغيير وضعيت شماست.
– خيلي عالي خواهد بود اگر بتوانيد در يكي از كلاس‌هاي مربوط به آموزش‌هاي دوران بارداري و تمرينات زايمان ثبت‌نام كنيد.
– تمرینات تنفسی ورزش یوگا برای ماه چهارم بارداری مناسب هستند.
ماه چهارم بارداری و مراقبت های لازم برای مادر و جنین
1- لباس بارداری
در این ماه از بارداری لباس راحتی بپوشید که به عضلات شکم شما فشار وارد نکند.
- لباس‌های قبلی شما برایتان تنگ می‌شود و بهتر است لباس بارداری از جنس پنبه یا کتان بپوشید.
- رنگ لباس بارداری شما باید مورد علاقه‌تان باشد تا روحیه شادی در دوران بارداری داشته باشید.
2- به پهلوی چپ بخوابید
- به پهلوی چپ خوابیدن باعث می شود چرخش شما برای نوزاد راحت تر و بهتر باشد.
- اگر در این حالت راحت نیستید از بالشت در اطراف خود و بین پاهای خود استفاده کنید.
– در ماه چهارم بارداری از بلند کردن اشیاء سنگین و درگیر شدن در فعالیت‌های شدید جسمی اجتناب نمایید.
– کودک شما در حال حاضر به سرعت در حال رشد است و شما نیاز به استراحت و مراقبت بیشتری دارید.
– اگر شاغل هستید، در میان کارتان چرت کوچکی بزنید تا بدن شما استراحت کند.
– شما به مرحله بزرگی از بارداری خود وارد شده‌اید و باید از هرگونه استرس جسمی و روانی دور بمانید.
– بعد از چکاپ در ماه دوم بارداری، در این ماه دوباره باید چکاپ شده و پزشک به شما اسکن فراصوتی را توصیه می کند.
– نسبت به ماه اول بارداری خیلی احساس بهتری دارید. در این دوره حالت تهوع و سرگیجه شما کم می شود.
ماه چهارم بارداری و تغذیه مناسب برای مادر و جنین
به دلیل رشد سریع جنین در این ماه و تشکیل توده استخوانی او، نیازهای تغذیه ای او و مادر در این دوران افزایش می یابد. به همین دلیل ضروری است که مادر باردار در ماه چهارم بارداری به مصرف مواد غذایی به شرح موارد زیر توجه ویژه ای داشته باشد.
1- مواد غذایی غنی از فیبر
در ماه چهارم بارداری، مادر باردار باید مطمئن باشد که در هر وعده غذایی خود از مواد غذایی غنی از فیبر مانند غلات، حبوبات و سبزیجات سبز استفاده می کند. مصرف مکفی فیبر در رژیم غذایی مادر باردار در این ماه باعث پیشگیری از بروز یبوست می گردد. به علاوه این که فیبر غذایی عملکرد کلی دستگاه های بدنی مادر را تنظیم می کند.
2- مصرف مکفی اسیدهای چرب ضروری
جهت پیشگیری از زایمان زودرس، وزن کم زمان تولد و مشکلات مغزی در زمان تولد، به مصرف اسیدهای چرب ضروری توجه ویژه ای شود. دریافت اسیدهای چرب ضروری مانند امگا 3، 6 و 9 در این ماه از بارداری باید از طریق مواد غذایی مانند ماهی تازه آب های شیرین، ماهی تن، خشکبار و روغن زیتون افزایش یابد.
3- لبنیات
در ماه چهارم ممکن است، پزشک متخصص زنان و زایمان به مادر باردار ویتامین D را به صورت قرص تجویز نماید تا استخوان های جنین به طور طبیعی و محکم تشکیل گردند. برای تامین کلسیم و ویتامین D مورد نیاز از محصولات لبنی، توصیه می شود که در ماه چهارم بارداری حداقل روزانه یک لیتر شیر پاستوریزه، 500 گرم کشک پاستوریزه و 200 گرم پنیر پاستوریزه استفاده شود تا به عنوان یک مکمل خوب کلسیم برای بدن مادر باردار عمل نمایند.
4- انواع گوشت‌ها
در صورتی که در ماه چهارم، احساس تهوع از بین رفته باشد، مادر باردار باید سعی کند در رژیم غذایی خود از منابع گوشتی تازه و سالمی که خوب پخته شده باشند، استفاده نماید و از مصرف گوشت های خام و یا نیمه پخته به شدت پرهیز نماید.
5- میوه‌های تازه
به دلیل این که در ماه چهارم بارداری ممکن است در برخی از مادران باردار مشکلاتی مانند ترش کردن و سوزش مری بروز نماید، مصرف میوه های تازه فصلی با رنگ های متنوع برای ایشان سودمند خواهد بود.
6- مواد غذایی غنی از آهن
جهش رشد جنین از ماه چهارم به بعد شروع می شود، به همین دلیل نیاز جنین به عنصر آهن نیز افزایش می یابد. به علاوه این که بدن مادر نیز در این دوران باید 3 تا 6 لیتر خون بیشتری را تولید نماید که همین امر نیاز بیشتر آهن را برای بدن مادر موجب می شود. بنابراین توصیه می شود که در ماه چهارم بارداری از منابع غنی آهن مانند خشکبار، تخم مرغ، انواع گوشت، میوه های خشک و غلات کامل بیشتر استفاده شود.
خوراکی های ممنوعه در ماه چهارم بارداری
در ماه چهارم بارداری، مادران حامله باید از خوردن غذاهای زیر اجتناب کنند :
1. خوردن پنیرهای نرم:
چون اغلب پنیرهای نرم از شیر غیر پاستوریزه درست می شوند، به همین خاطر ممکن است حاوی باکتری ها و ویروس های مضر باشند. بنابراین، شما به عنوان یک مادر باردار باید از خوردن پنیرهای نرم از هر نوعی هم که باشد، خودداری کنید. همچنین، به عنوان یک مادر باردار همیشه به یاد داشته باشید که می توانید از مواد غذایی حاوی پنیر با محتوای آب کم هستند، استفاده نمایید، زیرا داشتن مقدار آب کمتر باعث می شود این پنیرها کمتر در معرض میکروارگانیسم های بیماری قرار گیرند.
2. نان های آرد سفید:
وجود نان و یا آرد تصفیه شده در رژیم غذایی مادران باردار که در ماه چهارم بارداری خود به سر می برند، به خاطر هضم دشوار آن ها نگرانی بزرگی در بین پزشکان ایجاد کرده است. چون مصرف این نان ها می تواند سبب یبوست دردناک در این دوران شود.
3. ماهی های دریایی:
جلوگیری از خوردن ماهی های دریایی در دوران بارداری به خاطر این که آن ها حاوی متیل جیوه هستند، بسیار عمل عاقلانه ای است. چون این ماهی ها دارای ترکیباتی هستند که می تواند منجر به عقب ماندگی ذهنی در جنین شود.
4. مصرف غذا در رستوران ها:
مواد غذایی حاضری می تواند سبب مسمومیت غذایی و سایر بیماری های ناشی از آب تصفیه نشده مانند حصبه در شما و فرزندتان شود.
5. مصرف بیش از حد میوه های خشک شده:
به خاطر داشته باشید که هر چند مصرف یک فنجان از میوه های خشک در دوران بارداری، می تواند برای شما خوب باشد، اما باید از مصرف بیش از حد بسیاری از میوه های خشک در طول ماه چهارم بارداری خودداری کنید، چون آنها در اصل بسیار غنی و دارای طبع گرم هستند و در برخی از زنان، می تواند انقباضات نابه هنگام رحم را باعث شود.
6. شیرین بیان:
مصرف شیرین بیان می تواند در ماه چهارم بارداری بسیار ویرانگر باشد، چون مصرف آن برای درمان درد معده باعث تحریک و انقباضات رحمی خواهد شد. به یاد داشته باشید که برخی از آب نبات ها و خمیر دندان های هندی حاوی شیرین بیان هستند.
هرگونه استفاده با نام دکتر سلام (لینک دهی مستقیم) مجاز می باشد.
هفته سیزدهم بارداری و مراقبت های لازم
هفته چهاردهم بارداری و مراقبت های لازم
