بد غذایی و مشکلات تغذیه ای در کودکان پیش دبستانی شایع و میزان بروز آن در این دوره بین 16% تا 75% است. اکثر مشکلات تغذیه ای و بدغذایی ها، جزئی بوده و بر رشد و وزن گیری کودک اثری ندارند اما ندرتا ممکن است بسیار جدی و بر رشد کودک تاثیرگذار باشند. در این مطلب از دکتر سلام برخی از مشکلات تغذیه در کودکان پیش دبستانی و راه حل های مناسب را برای شما ارئه می‌دهیم با دکتر سلام همراه باشید.
برخی مشکلات تغذیه در کودکان پیش دبستانی و راه حل های مناسب آن به شرح زیر است:
1) از خوردن گوشت امتناع می کند.
2) به اندازه کافی شیر نمی نوشد.
3) بیش از اندازه معمول شیر می نوشد.
4) از خوردن سبزی و میوه امتناع می کند.
5) بیش از حد شیرینی می خورد.
نقش والدین در برخورد با رفتارهای تغذیه ای کودک
– دوران پیش دبستانی همانطور که قبلا ذکر شد اغلب دوران دشوار برای والدین است چرا که آنها نگران کم شدن اشتهای کودک خود هستند. باید به خاطر داشت که جدال بر سر غذا خوردن کودک جدالی بی حاصل است. هیچ کودکی را نمی‌توان به زور وادار به غذا خوردن کرد. کافی است پدر و مادر به خاطر داشته باشند که این دوره بخشی از سیر تکاملی کودک بوده و گذرا است.
به این ترتیب نه یک رویکرد سخت گیرانه صحیح است و نه رفتاری بیش از حد سهل گیرانه.
– اندازه وعده های غذایی ممکن است به نظر بالغین کم و ناکافی برسد. به عنوان یک قانون سرانگشتی میتوان گفت اگر کودک از یک یا دو نمونه غذایی که از همه گروه های غذایی تهیه و به او عرضه می‌شود، حداقل یک قاشق غذاخوری به ازای هر سال سن خود، مصرف کند مناسب است و اگر اشتهای بیشتری دارد میتوان مقدار بیشتری غذا به او داد. اکثر کودکان در این سن کلا 4 تا 6 بار در روز غذا می خورند.
– در کودکان پیش دبستانی، به جز طعم غذا عوامل دیگری نیز در پذیرش غذا توسط کودک نقش دارند. آنان در این سن میل ندارند غذاهای مختلف را در ظرف غذایشان بریزند و با هم مخلوط کنند. همچنین بیشتر تمایل دارند غذا ولرم باشد. غذاهای خیلی سرد یا خیلی گرم را نمی پسندند. بسیاری از غذاها به علت بویشان و نه طعمشان توسط کودک رد می شوند. کودکان اغلب دوست دارند طعم غذا ملایم باشد.
– در بسیاری از موارد، از خوردن بیسکوئیت های شکسته امتناع می‌کنند و یا ساندویچی را که به نظر آنها به روشی نادرست برش داده شده است نمی‌خورند.
مطالب مرتبط: تغذیه دانش آموزان
اصول تغذيه در دانش آموزان پیش دبستانی
– سال های پیش دبستانی در شکل گیری رفتارهای مثبت غذایی کودک و آموختن نحوه انتخاب غذاهای مناسب، اهمیت ویژه ای دارد. این پدیده با ایجاد محیطی که هم از نظر فیزیکی و هم از نظر عاطفی برای کودک دلپذیر باشد فراهم می‌گردد. محیط از نظر عاطفی باید آرام باشد و در آن به کودک محبت و توجه فراوان شود.
– کودکان اگر خسته باشند، خوب غذا نمی‌خورند ولی اگر فعالیت کافی در زمان های مناسب داشته باشند اشتهایشان تحریک می‌شود بنابراین در زمان بندی اوقات بازی، استراحت و تغذیه آنها باید به این مسئله مهم توجه نمود.
– مصرف بیش از حد نوشیدنی‌ها به ویژه شیر و نوشیدنی‌های تهیه شده از مرکبات، سبب کاهش اشتهای کودک برای صرف غذاهای جامد و اصلی می‌شود.
فقدان تنوع کافی در غذاهای عرضه شده به کودک
– برخی کودکان کم سن در انتخاب آن چه می‌خواهند بخورند بسیار سخت گیر هستند و ممکن است فقط طیف محدودی از غذاها را مصرف نمایند و برای والدین هم آسان تر است غذاهایی را که از پذیرش آنها توسط کودک اطمینان دارند به او عرضه نمایند.
قواعد غلط در زمان بندی وعده های غذا
– ارائه میان وعده در فواصل زمانی نزدیک به زمان صرف وعده های اصلی و یا عدم رعایت فواصل زمانی منظم در طول روز برای وعده های غذا، که ممکن است سبب بی اشتهایی شوند.
عدم جذابیت کافی غذای ارائه شده
– کودکان ممکن است با دیدن یک بشقاب خیلی بزرگ پر از غذا، سر خورده شوند. وعده های غذایی که به مقادیر کمتر و به صورت رنگارنگ و زیبا به کودک عرضه می‌شوند برای او جذاب تر هستند.
اضطراب والدین
– اغلب نسبت به آن چه کودکان می‌خورند و یا نمی‌خورند بسیار حساس هستند و اکثرا تصوری غیر واقعی از آن چه کودک باید بخورد دارند. وقتی کودک از خوردن غذا به مقدار مورد انتظار آنان امتناع می‌کند این مسئله ممکن است در رفتار والدین اثر کرده و سبب اعمال فشار به کودک برای صرف غذا شود.
واکنش های نامطلوب غذایی و ناراحتی های روانی
– ممکن است یک کودک کم سن با خوردن یک ماده غذایی خاص دچار استفراغ شده و یا آن غذا به گلویش جسته و به او احساس خفگی دست داده باشد. هر تجربه منفی از خوردن یک غذای خاص که در خاطره کودک بماند می‌تواند منجر به امتناع از غذا خوردن گردد نیز در کودک به دنبال تولد یک فرزند جدید در خانواده و یا سایر حوادث دیده شود که کودک این کار را برای جلب توجه مجدد والدین به سوی خود، انجام می‌دهد.
– از سوی دیگر اگر والدین تلاش غیر معمول و بیش از حد متعارفی برای دستکاری و اصلاح غذاخوردن کودک نشان دهند ممکن است کودک احساس ناراحتی کرده و بیش از حد غذا بخورد. اختلال در روابط خانوادگی معمولا سبب کاهش عشق و محبت کافی نسبت به کودک می‌شود در نتیجه چون کودک احساس مثبتی درباره خود پیدا نمی‌کند این مسئله منجر به پرخوری عاطفی و در نتیجه چاقی او می‌گردد.
– باید توجه داشت که چاقی (obesity) دوران کودکی، اغلب پدیده ای خوش خیم نیست و این باور که کودکان با وزن بیشتر از حد معمول، خود به خود به وزن طبیعی برمی‌گردند درست نیست. هر قدر مدت زمانی که کودک در وزن بیش از حد طبیعی باقی می‌ماند، بیشتر باشد احتمال آنکه این وضعیت تا زمان نوجوانی و بزرگسالی ادامه یابد بیشتر خواهد بود. اگر چه فقط 15% از کودکان زیر 1 ساله چاق، تا سنین بزرگسالی نیز چاق باقی می‌مانند اما وقتی چاقی تا سنین پیش مدرسه ادامه داشت حدود 30% این کودکان تبدیل به بزرگسالان چاق می شوند.
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.
در این باره بیشتر بخوانید: راهکارهایی برای درمان بدغذایی کودک
