در جامعه ی مدرن امروزی استرس به امری شایع میان تمام افراد تبدیل شده است. به طوریکه نه تنها بزرگسالان از این موضوع رنج می برند، بلکه استرس در بین نوجوانان و کودکان نیز شایع است و یکی از اصلی ترین دلایل مشاوره های پزشکی با روانشناسان را موضوع استرس نوجوانان تشکیل می دهد. در این مطلب قصد داریم به توضیح در مورد استرس تحصیلی بپردازیم.
انواع اضطراب تحصيلی
1- اضطراب تسهيل كننده يا تسريع كننده
ميزان متوسط اضطراب و فشار موجب تسهيل كاركردفرد مي شود.
2- اضطراب ناتوان كننده
اگر اضطراب از حد معيني فراتر رود باعث پريشاني، عدم تمركز، احساس درماندگي، اختلال ذهني، شناختي و رفتاري /جسمي مي گردد.
عملكرد ضعيف افراد مضطرب تنها به نقايص شناختي مربوط نمي شود. دراين افراد اضطراب مي تواند مربوط به شايستگي و صلاحيت انجام امتحان ، نقص درروش هاي مطالعه و كمبود مهارت هاي امتحان باشد.
در اضطراب امتحان متغيرهاي زيادي مؤثر مي باشد كه در اين ميان اضطراب عمومي و كلي مهم تر مي باشد.
عوامل مؤثر در ميزان اضطراب امتحان
· تنبيه كودك به واسطه ي نمره ي كم
· انتظارات معلم
· مهارت هاي تحصيلي و روش هاي مطالعه
· دشواري امتحان
· شرايط برگزاري امتحان
· هوش
· طبقه اقتصادي ،اجتماعي
· انگيزه پيشرفت
· نوع شخصيت
عوامل بوجود آورنده ي اضطراب امتحان
1- فردي:
· انتظار بيش از حد از خود
· ضعف اعتماد به نفس
· عدم باور مثبت نسبت به موفقيت
· رقابت بيش از حد
· عدم آمادگي و برنامه ريزي لازم
· عدم تمركز بر امتحان و درس خواندن
· شخصيت مضطرب و كمال گرا
· كم بودن انگيزه
· هوش متوسط
2- خانوادگي:
· سخت گيري بيش از اندازه
· عدم حمايت و تشويق
· والدين مضطرب
· اختلافات خانوادگي
· رقابت غير منطقي
· تهديدهاي بي مورد
· توجه بيش از حد به مسايل تحصيلي فرزند
· الگوهاي خشك فرزند پروري
· سرزنش و تنبيه
· وضعيت اقتصادي پايين
· عدم تشويق
3- عوامل مدرسه اي:
· انتظارات غير واقعي آموزگاران
· محيط نامناسب امتحان
· مقررات خشك
· نوع پرسش هاي امتحان
· ايجاد رقابت هاي ناسالم
· عدم توجيه دانش آموزان براي امتحان
· عوامل مزاحم مثل سر و صدا و نور
· تهويه ي نامناسب
نشانه ها و علايم اضطراب امتحان:
· ناراحتي هاي گوارشي، آشفتگي معده، سرگيجه، بي اشتهايي، حالت تهوع
· تپش قلب، بي خوابي، تنگي و كوتاهي نفس
· لرزش در صدا، ضعف، عرق كردن
· لكنت زبان، خشكي دهان
· عدم تمركز، ضعف خود پنداره، آشفتگي ذهن، ارزيابي غلط از توانايي هاي خود، افت تحصيلي، بيزاري از مدرسه، خطاهاي ادراكي، حواس پرتي، هيجانات افراطي، كاهش سيستم ايمني بدن
چند توصیه به والدین برای کاهش استرس فرزند
آن چه در ابتدا انتظار می‌رود والدین بدان عمل کنند، اهمیت دادن به ترس‌ها و نگرانی‌های فرزندان است. هیچ گاه نباید ترس و نگرانی‌های فرزند را به مسخره گرفت.
· به صحبت‌های فرزند خود با دقت گوش کنید و با او همدلی کنید.
· به فرزند خود نشان دهید از این که او این قدر نگران است، شما نیز ناراحت هستید و سعی دارید عامل ترس و نگرانی را از بین ببرید.
· اجازه دهید فرزندانتان در مورد عامل استرس به راحتی با شما صحبت کند و از احساسات خود بی پرده با شما سخن بگوید.
· داشتن آرامش در زمان آزمون24 ساعت قبل از آن، به بالا رفتن موفقیت تحصیلی در دانش آموزان کمک می‌کند و بهترین راه جلوگیری از نگرانی، مطالعه مستمر در طول سال تحصیلی است.
· والدین به هیچ وجه نباید در زمان امتحانات، دانش آموز را تحت فشار قرار دهند و او را وادار به زیاد درس خواندن کنند. امتحانات در واقع ملاک و معیار تشخیص رشد علمی برای هر دانش آموز است و در یک یا دو شب هیچگاه نمی‌توان مطالب یکساله را فرا گرفت.
· به والدین توصیه می‌شود که با وارد کردن فشار روحی به دانش آموز در موقع امتحانات استرس و اضطراب در آنان ایجاد نکنند.
· در بین فراگیری علمی دانش آموزان تفریح نیز لازم است و این در حالی است که برخی والدین دانش آموز را در خانه حبس کرده تا مبادا نمره امتحانی آنان کم شود.
· دانش آموزانی که در موقع امتحانات ازخواب شبانه مناسبی برخوردار نیستند، ضریب یادگیری خود را کاهش می‌دهند.
شیوه های کاهش استرس دانش آموزان
1. دانش آموزان را به انجام کارهای مورد علاقه ترغیب کنید. کارهای دوست داشتنی باعث افزایش ترشح هورمون دوپامین می‌شود و احساس خوبی را در فرد به وجود می‌آورد و تأثیر مثبتی بر سلسله اعصاب و آن بخش از مغز که مسئول حافظه است می‌گذارد.
2. دانش آموزان را به ورزش صحبگاهی مخصوصاً قدم زدن تشویق کنید.
3. توصیه کنید به موقع بخوابند چون استراحت خوب می‌تواند اطلاعات بیشتری را به حافظه بازگرداند.
4. آنها را به داشتن هدف و برنامهی منظم برای مطالعه ترغیب کنید.
5. از سرزنش کردن بچه‌ها بپرهیزید. رفتار و گفتار شما نباید به گونه‌ای باشد که باعث تحقیر دانش آموز شود. این امر باعث کاهش اعتماد به نفس و ایجاد استرس و اضطراب می‌شود.
6. فراهم آوردن موقعیت‌هایی شبیه امتحان با تمام شرایط یک جلسه امتحان قبل از امتحان اصلی در منزل
در مورد تغذیه دانش آموزان چقدر مطالعه داشته اید؟ داشتن مطالعه و آگاهی در این مورد به موفقیت تحصیلی فرزندانتان کمک شایانی می کند.
هرگونه کپی برداری با لینک دهی مستقیم به سایت دکتر سلام مجاز است.
