انسفالوپاتی یک اختلال عملکرد یا بیماری مغز است. در پزشکی نوین٬ انسفالوپاتی یه یک بیماری خاص گفته نمی‌شود، بلکه یک نشانگان یا سندروم همراه با اختلال کلی در کارکرد مغزی است. برخی منابع تمامی بیماری های غیر قابل برگشت را انسفالوپاتی می‌نامند و برخی دیگر انواع قابل برگشت را در زیر گروه جای می‌دهند. اما در پزشکی همه آنها انسفالوپاتی در نظر گرفته می‌شوند.
مهمترین انواع انسفالوپاتی:
- انسفالوپاتی بیلی روبینی یا کرن‌ایکتروس در اثر رسوب کردن بیلی روبین در ماده خاکستری دستگاه عصبی مرکزی.
- انسفالوپاتی مشت‌زنی که در موارد ضربات مداوم به سر در ورزش مشت‌زنی پدید می‌آید.
- انسفالوپاتی لایم در اثر عفونت باکتریایی عامل بیماری لایم ایجاد می‌گردد.
- انسفالوپاتی کبدی یا گیجی و کما در اثر نارسایی کبدی.
- انسفالوپاتی اسفنجی گاوی یا جنون گاوی.
- انسفالوپاتی ورنیکه در اثر کمبود تیامین یا همان ویتامین ب۱.
- انسفالوپاتی هایپرتنسیو یا ناشی از فشار خون بالا.
- انسفالوپاتی اورمیک
آنسفالوپاتی ورنیکه
به آنسفالوپاتی الکلی نیز معروف است، سندرم حادی است که به دلیل کمبود تیامین به‌وجود می‌آید و با نیستاگموس، فلج عصب آبدوسنس و حرکات کونژوگه چشم‌ها، آتاکسی، کنفوزیون کلی مشخص می‌گردد. دیگر علایم ممکن است شامل افسانه‌پردازی، لتارژی، بی‌تفاوتی، دلیریوم خفیف، بی‌خوابی اضطراب‌گونه، و ترس از تاریکی باشند. معمولاً کمبود تیامین به‌دلیل وابستگی مزمن به الکل به‌وجود می‌آید. درمان با ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم تیامین در روز انجام می‌گیرد تا اینکه فلج چشم رفع گردد . بیمار ممکن است نیاز به منیزیم داشته باشد (عامل متابولیسم تیامین). با درمان، اکثر نشانه‌ها به‌جز آتاکسی، نیستاگموس، و گاهی اوقات نوروپاتی محیطی رفع می‌شوند. سندرم ممکن است در طی چند روز یا چند هفته بهبود پیدا کند و یا اینکه منتهی به سندرم کورساکوف گردد.
علت ایجاد
افرادی که الکل را برای طولانی مدت، و بیش از حد استفاده می‌کنند، به صورت ثانویه دچار کمبود ویتامین ب 1، همان تیامین، می‌شوند. ویتامین ب 1، کوآنزیم برای آنزیم پیروات دهیدروژناز است. این کمبود در طولانی مدت باعث آتروفی جسم پستانی در مغز میشود. که بیشتر یافته ها ی بیماری با این آتروفی توجیه میشود.
تاثیر ویتامین B1 در درمان اختلال آنسفالوپاتی ورنیکه
عدم درمان اختلال آنسفالوپاتی ورنیکه می‌تواند به آسیب‌دیدگی دائم مغز یا حتی مرگ فرد منجر شود. به گفته متخصصان، ویتامین B1 (تیامین) بر چند کارکرد زیست‌شناختی تاثیر می‌گذارد. ابتدا این ویتامین به سلول‌ها کمک می‌کند تا کربوهیدرات را به انرژی تبدیل کنند و همچنین ویتامین B1 در سیگنال‌دهی عصبی و تنظیم حرکت ماهیچه‌ها نقش دارد.
اختلال آنسفالوپاتی ورنیکه یکی از چند نوع بیماری مغزی است که علائم شایع آن شامل توهم، گیجی، مشکلات بینایی از جمله دوبینی و همچنین کما هستند. در کشورهای پیشرفته این بیماری به طور معمول در مصرف‌کنندگان مواد الکلی یا مبتلایان به اختلال تغذیه‌ای بی‌اشتهایی عصبی مشاهده میشود. همچنین در مبتلایان به الکلیسم یا ایدز تشخیص این بیماری در 75 تا 80 درصد موارد در بررسی‌های آزمایشگاهی نادیده گرفته میشود.
پزشکان معتقدند که اختلال آنسفالوپاتی ورنیکه یک فوریت پزشکی است و مستلزم آن است تا به سرعت تحت آزمایش و درمان قرار گیرد. همچنین پزشکان باید درمان با ویتامین B1 را به محض تشخیص بیماری آغاز کنند.
انسفالوپاتی ورنیکه کورساکوف
سندرم ورنیکه کورساکوف مهمترین عارضه کمبود شدید ویتامین B1 (تیامین) است. گیجی و اختلال تعادل در راه رفتن به‌ترتیب شایع‌ترین علایم هستند. عدم وجود علایم تریاد کلاسیک به‌طور همزمان بیشتر منجر به کمتر تشخیص داده شدن این عارضه میشود و می‌تواند منجر به مرگ‌و‌میر نیز بشود.
علائم انسفالوپاتی ورنیکه کورساکوف
- حرکت توامان چشم ها
- گیجی و سردرگمی
- ناهماهنگی یا بی نظمی حرکت عضلات
- افسانه بافی
- اختلال در حافظه
- مشکلات حسی و حرکتی
- آشفتگی شدید
- بی تفاوتی
فرد مبتلا به این سندرم از آن جایی که با خطر مرگ مواجه است باید هرچه سریعتر بستری شود زیرا در موارد شدید امکان مشکلات کبدی و قلبی و مرگ وجود دارد. ۵۵ درصد بیماران بهبودی کامل پیدا می کنند و۵۰ درصد آنها با مصرف روزانه و درازمدت ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم تیامین بهبودی نسبی پیدا می کنند.
هرگونه کپی برداری با لینک دهی مستقیم به سایت دکتر سلام مجاز است.
بیشتر بخوانید:
به خطر افتادن سلامت مغز با مصرف این مواد غذایی
مهار سکته مغزی با برخی ترفندهای ساده
